Oud en Nieuw – Modern of Antiek, monodie – vroege meerstemmigheid. In Antiqua versus Nova zal aandacht gegeven worden aan steeds één specifieke muzikale verandering of grote gedaanteverwisseling uit de geschiedenis van de West-Europese muziek. Afl. 4: de nieuwe muziek in de kathedraal – de oude zangen op het plein.
De muziek in het programma Antiqua versus Nova op de 1e dag van het Pinksterweekend anno nu, is zogenaamd ‘antiek’, de muziek die ook in de middeleeuwen klonk op de Pinksterdagen.
Op de pleinen van grote steden als Reims of Mainz kwamen op die dagen van heinde en ver de muzikanten bijeen.
En ieder zong zoals hij gebekt was de traditionele liederen. Oude melodieën, vaak nieuwe teksten: de muziek van de troubadours, trouvères en minnezangers.
In het programma op 1e Pinksterdag vandaag klinkt ook ‘nieuwe’ of geavanceerde muziek.
Misschien niet nieuw in onze oren, maar wel in de oren van de welgestelde burger en de mensen van adel die ter kerke gingen in Salzburg in het jaar 1674.
Daar klonk op 1e Paasdag een gloednieuwe mis, gecomponeerd door Heinrich Ignaz Biber: een groots sonoor klankstuk in de modieuze antifonale compositiestijl, dat ten gehore gebracht werd vanaf 4 balkonnen in het schip van de Kathedraal (zie foto).
Groter tegenstelling dan tussen deze 2 muziekstijlen, die van de troubadours en die van de – eigenzinnig – in de moderne Italiaanse manier componerende Biber is nauwelijks denkbaar.
Wij openen vandaag met muziek uit de 17e eeuw, die klinkt in de luisterrijke Dom van Salzburg.
En verplaatsen u vervolgens virtueel. Nemen u mee terug in de tijd – 4 eeuwen vanaf dat Biber leefde en werkte – naar een plein voor de kathedraal in Reims.
Muzikanten staan daar op de trappen en zingen een populair, melancholiek ‘chanson de toile’.
Heinrich Ignaz Franz Biber (1644-1704)
Uit Missa Christi resurgentis
1. Fanfare 2. Sonate 3. Kyrië 4. Gloria
The English Concert & Choir olv. Andrew Manze
(Harmonia mundi HMG 507397)
Anoniem (13e eeuw)
5. Bele doette
Ensemble Heliotrope
(KOCH classics, 3-7103-2 H1)
Anoniem (13e eeuw)
6. Sire cuens
7. Bele m’occit
8. En un vergier
Bernart de Ventadorn
9. Non es meravelha
Ensemble Studio Laren
(Eros-de vorstin….R.P. 01)
H.I.F. Biber
Uit Missa Christi resurgentis
10. Credo
Johan Heinrich Schmelzer (ca.1620-1680)
11. Sonata XII
H.I.F. Biber
12.Sanctus The English Concert & Choir olv. Andrew Manze
(HMG507397)
Anoniem (13e eeuw)
13. Miri it is
14. Kostadeene
15. Saltarello
16. Santa maria
17. Zamraknala tunka
Ensemble Labyrinth olv. Vladimir Ivanoff
(Teldec 0630-11756-2)
Anoniem
18. Estampie Roine Blance
Beatrice de Dia (1140-ca.1212)
19. A chantar
Ensemble Heliotrope
(Koch 3-7103-2 H1)
Anoniem
20. Veris ad imperia
Ensemble Studio Laren
(Eros-de vorstin R.P. 01)
H.I.F. Biber
Uit Missa Christi resurgentis:
21. Agnus Dei
The English Concert & Choir olv. Andrew Manze
(Harmonia Mundi HMG 507397)
H.I.F. Biber
22. Fanfare
23. Sonata V
24. Sonata III
25. Sonata VII
The English Concert & Choir olv. Andrew Manze
(Harmonia Mundi HMG 507397)
