Folkmagazine over heden en verleden, van freakfolk tot minstrelen. In deze aflevering volgen we ruwweg de trektocht van de oorspronkelijke zigeuners naar het Westen. Van Rajistan naar de Britse eilanden.
Uiteraard zijn we niet volledig, want zo doen we het zuiden van Frankrijk met de manouches en Spanje met de flamengo niet aan. En ook de vele dansorkesten die werden gevormd door Sinti of Roma nemen we niet op. Genoemde voorbeelden zijn vaak vooroordelen, want zo kent de grote menigte meestal muziek van en soms door zigeuners. Dat die muziek echter veel breder is en inmiddels ook uitstekend door niet zigeuners wordt verklankt laten we wel horen.
We beginnen authentiek en toch ook hedendaags in Rajistan, de bakermat van de zigeuners. Zangeres en slangenmens Gulabi Sapera trad veelvuldig op met Fransman Thierry Robin. De twee maakten samen Rakhi, een cd waarin zowel authentieke maar ook eigentijdse composities worden verklankt. Soms oude wijn in heel nieuwe zakken. Daarna reizen we via het Russische trio Loyko naar midden Europa, waar de Hongaarse groep Kalyi jag (zwart vuur) traditionele zigeunermuziek uit het grensgebied van Hongarije en Roemenië laat horen. Met eenvoudige instrumenten en soms zelfs zonder, omdat de zigeuners niet in staat waren om überhaupt instrumenten aan te schaffen. Eind van de vorige eeuw was er ineens een opleving van de tarafs, zigeunerorkesten uit Roemenie. Bekendste is wellicht de Taraf de Haidouk. Wij gaan echter naar Bretagne, waar Erik Marchand een cross-over aanging met Bretonse muzikanten en composities en de Romamuziek van de Taraf de Caransebes. Tenslotte belanden we in Schotland bij Ewan MacColl. Deze Britse muzikant was zelf geen zigeuner, maar maakte eind jaren vijftig in de reeks ‘The Radio Ballads’ voor de BBC schitterende muzikale documentaires, waaronder ‘The Travelling People’, over de rondtrekkende huifkarbewoners in het noorden van Schotland en Ierland.
Thierry Robin & Gulabi Sapera – Rakhî – Naive Y 226131.
01. Agni Sha Kshi. (Sapera-Robin, trad). 3.44.
02. Bichu Rap. (Sapera-Robin). 4.31.
03. Ruma de India. (Sapera-Robin, trad). 4.07.
Loyko – Road of the Gypsies – World Network 56.984.
04. All the Cards. (trad). 3.25.
05. Road of the Gypsies. (Sergie Erdenko). 3.14.
06. Brothers in Law. (trad). 4.39.
Kalyi Jag – Fekete tüz – Hungarton SLPX18132.
07. The band played till the morning. (trad). 1.49.
08. Oral bass improvisations. (balogh Bela). 2.10.
09. As many girls there were. (trad) 2.20.
10. I have a pipe and a hat. (trad). 2.16.
Erik Marchand et le taraf de Caransebes – Dor – BMG 74321 588 792.
11. Ton Moldav. (Duro-Marchand-trad). 4.12.
12. Hora de Saint Vincent. (Hervieux-trad, Molard). 2.27.
13. Kanenn Ma Mesterezed. (Plin-Kolo). (trad-Marchand-trad). 5.50.
Ewan Maccoll & Peggy Seeger – No Tyme Lyke the Present- EMI2556.
14. Freeborn Man. (MacColl). 3.57.
Dick Gaughan, Tony Captstick & Dave Burland – Songs of Ewan MacColl – Rubber RUB027.
15. Thirty Foot Trailer. (MacColl). 4.34.
Ewan MacColl – Black & White, The Definitive Collection – Cooking Vinyl COOK 038.
16. The Moving Song. (MacColl). 3.19.
