Folkmagazine over heden en verleden, van freakfolk tot minstrelen. Met in deze aflevering aandacht voor zogenaamde iso-polyfone muziek uit Albanië. Iso-polyfonie is een stijl die te vinden is in het zuiden van Albanië: meerstemmige muziek met een speciale rol voor een dragende stem op een constante toonhoogte: iso. Van oorsprong is het een puur vokale stijl maar in het tweede deel van dit programma hoort u ook hoe muziekinstrumenten de plaats innemen van de stemmen.
Tijdens het regime van Enver Hoxha ontstond het vijfjaarlijkse festival in Gjirokastër met uit iedere regio van Albanië vertegenwoordigers. Het was een belangrijke gelegenheid om de nationale identiteit te bevestigen. Overigens was Gjirokastër de stad waar Hoxha het levenslicht zag. Tijdens dit tijdperk (1944- 1992) zag je ook dat de zegeningen van het communisme bezongen werden op muziek die in feite al veel ouder was.
Iedere stad en ieder dorp in zuid Albanië had wel een groep zangers. Vanaf eind 19e eeuw zijn er steeds meer instrumenten te horen, zoals viool, klarinet en luit. Zo ontstaat ook de saz: een groep musici die volgens het principe van de iso-polyfonie muziek maakt. Vaak zingen ze er nog bij.
Inmiddels is de iso-polyfone muziek, ondanks de bijzondere belangstelling van onder anderen muziekwetenschappers, snel aan het verdwijnen. De muziek is steeds minder vaak te horen en Albanese labels zien weinig brood in het vastleggen en uitbrengen van deze muziek. Een ultieme poging om nog iets van deze bijzondere muziek vast te leggen werd ondernomen door Joe Boyd. Er verscheen een CD met een gelegenheidsensemble genaamd saz’iso.
01. Ensemble vocal de Gjirokastër. O rrapi në Pershkëpi.
(Albanie – Polyphonies Vocales Du Pays Lab, 2006).
02. Vranisht. Janines Ç’i Pane Syte. (Kenge Polifonike Läbe, 2003).
03. Vranisht. Doli Bejka Nga Katundi. (Kenge Polifonike Läbe, 2003).
04. Ensemble vocal de Gjirokastër. O Lulë Avni Rustemi.
(Albanie – Polyphonies Vocales Du Pays Lab, 2006).
05. Vranisht. O Djale I Nenes O Djale. (Kenge Polifonike Läbe, 2003).
06. Een vokale groep met leden uit Vranisht en Lapardhä. Laberi Dyzete Keshtjella!
(Labe Country: Complaints and Love Songs, 2004).
07. Een vokale groep met leden uit Vranisht en Lapardhä. Po Vjen Lumi Trubull-O.
(Labe Country: Complaints and Love Songs, 2004).
08. Ensemble vocal de Gjirokastër. Dallëndyshe e vogël-ô.
(Albanie – Polyphonies Vocales Du Pays Lab, 2006).
09. Famille Lela de Përmet. N’pensheremne e zotrise sate.
(Polyphonies vocales et instrumentales d’Albanie, 1991).
10. Famille Lela de Përmet. Kaba Myzeqare.
(Polyphonies vocales et instrumentales d’Albanie, 1991).
11. Aleks Xhelili (klarinet) en Gjergji Mulellari (luit). Kaba e rëndë Kolonjare.
(Cry You Mountains, Cry You Fields, 1999).
12. Saz’iso. Tana. (At Least Wave Your Handkerchief At Me – The Joys and Sorrows of Southern Albanian Song, 2017.)
13. Saz’iso. Kaba me violinë. (At Least Wave Your Handkerchief At Me – The Joys and Sorrows of Southern Albanian Song, 2017).
14. Saz’iso. Trëndafili fletë-fletë. (At Least Wave Your Handkerchief At Me – The Joys and Sorrows of Southern Albanian Song, 2017).
15. Famille Lela de Përmet. Leskoviqare.
(Polyphonies vocales et instrumentales d’Albanie, 1991).
16. Saz’iso. Bëje dru në përcëllime. (At Least Wave Your Handkerchief At Me – The Joys and Sorrows of Southern Albanian Song, 2017).
17. Vokale groep olv. Koço Qirici en Petraq Kosta. Kënga e Tiko Kapedanit.
(Cry You Mountains, Cry You Fields, 1999).
18. Famille Lela de Përmet. Kaba c’u keput njekembemali.
(Polyphonies vocales et instrumentales d’Albanie, 1991).
Meer informatie: https://stokstaartje.nl/mijn-folkit-blog/2019/03/04/folkit-14-maart-2019-iso-polyfone-muziek-uit-albanie/
