Space Exposure: 100x op ruimtereis

Vertel, wie is Roel Janssen?
‘Ik ben journalist, eindredacteur, dj/producer en programmamaker. Ik schrijf freelance misdaadverhalen voor Panorama en Crimesite. Ik ben heel lang muziekjournalist geweest en sinds 2015 ben ik dj en programmamaker van radioprogramma Space Exposure dat elke eerste, derde en vijfde (als die er is) zondag van de maand wordt uitgezonden tussen 20 en 21 uur. Als muziekfanaat heb ik ontelbaar veel concerten en festivals bezocht in binnen- en buitenland.

In juni 2018 heb ik onder de gelijknamige naam Space Exposure mijn debuutalbum The Subliminal Serval uitgebracht: een rauwe freaky elektronische plaat die vele kanten opgaat: IDM, techno, breakbeat, ambient, hiphop, noise, samples, field recordings en bijdragen van twee gastgitaristen. Later dit jaar komt er een nieuwe EP uit, want er ligt weer aardig wat nieuw materiaal op de plank.’

Hoe zou je het concept van je programma omschrijven?
‘De focus van Space Exposure is elektronische muziek. Ik draai vooral IDM (Intelligent Dance Music), elektronica, techno, house, rave, dubstep, future trap, drum ’n bass, ambient, instrumentale hiphop en aanverwante stijlen. Het is heel specifieke experimentele muziek. Ontoegankelijk voor het grote publiek en vaak ook obscuur omdat het niet of nauwelijks gedraaid wordt. Ja, misschien op een evenzo obscuur internetstation ergens in Engeland. In de playlist wissel ik een donkere dansbare uptempo technotrack bijvoorbeeld af met een verstilde melancholische ambienttrack die de diepte ingaat.’

Je programma heeft als subtitel A Journey into Space. Vertel?
‘Het is een muzikale trip door de ruimte. Niet zozeer door het heelal of de tijd, maar meer omdat je op de muziek lekker kunt spacen, wegdromen. De spacerijen brengen je in hogere sferen. Daarnaast geeft de muziek je de ruimte om je even uit de dagelijkse sleur te liften. De muziek is vrijwel altijd elektronisch, heel soms draai ik een instrumentale hiphoptrack of iets dat bijvoorbeeld neigt naar new wave, maar dan worden er wel synths gebruikt. Voor akoestische klanken zoals gitaren of andere traditionele instrumenten is ook zeker ruimte binnen Space Exposure, maar dan wel altijd met elektronica als basis. Zelf luister ik de muziek vooral thuis, maar ook tijdens concerten of festivals.’

Waar haal je je inspiratie vandaan?
‘Ik kan putten uit een enorme cd-verzameling. Verder ga ik zelf op zoek naar nieuwe muziek en krijg ik van diverse platenlabels digitale muziek toegestuurd, of kan ik die downloaden via diverse distributeurs / platforms.’

Welke elektronische muziek moeten we absoluut luisteren?
‘Dat zijn er teveel om op te noemen. Ik ben zelf groot liefhebber van internationale platenlabels als Planet Mu, Ninja Tune en Warp. Dat zijn echte elektronische kwaliteitslabels met invloedrijke artiesten als Aphex Twin, Boards Of Canada, Autechre, The Black Dog, Flying Lotus, Bonobo, Ital Tek en Kuedo. Allemaal acts die ik erg hoog heb zitten door hun experimenteerdrift en kwaliteitssound. Verder gebeuren er toffe dingen op labels als Hyperdub, Kompakt, R&S Records, Apollo Recordings en Ghostly International. In Nederland komen mooie releases uit op o.a. de Amsterdamse labels Basserk Records en Atomnation.’

Op de radio wordt deze muziek bij mijn weten niet veel gedraaid..
‘De muziek in Space Exposure wordt op de radio inderdaad niet of nauwelijks gedraaid. Daardoor trek ik een klein select publiek, maar wel een vaste kern hardcore luisteraars die behoorlijk toegewijd is. De zondagavond is al jaren de best beluisterde dag op de Concertzender. Dat komt met name ook door het wekelijkse programma X-Rated dat om 21 uur begint. Daardoor hebben ook veel luisteraars gaandeweg Space Exposure ontdekt. Vóór mij zit wekelijks Sensenta dat weer een kalme meanderende ambient-opmaat vormt voor mijn programma. Vooral de rechtstreekse spontane interacties met luisteraars zijn leuk. Als ze bijvoorbeeld via Twitter laten weten dat ze aan het luisteren zijn. Dat geeft een extra dimensie aan het radiomaken.’

Heb je een idee wat voor mensen naar jouw programma luisteren?
‘We doen niet aan luisteronderzoek bij de Concertzender, maar weten wel ongeveer hoeveel streams aangeklikt worden, dus hebben er wel een bepaald beeld van. De gemiddelde leeftijd ligt ergens tussen de 35 en 60 denk ik, er zijn meer mannelijke dan vrouwelijke luisteraars. De meeste mensen luisteren gewoon lekker thuis, maar ik krijg ook wel reacties dat ze in de trein, tijdens boodschappen in de supermarkt of op het werk aan het streamen zijn. Het handige van de streams is ook dat je ze op een later moment altijd terug kunt luisteren als de zondagavond even niet uitkomt.’

Honderd afleveringen: hoe kijk je terug en hoe lang kun je nog door?
‘Ik kijk met een tevreden gevoel terug op honderd afleveringen Space Exposure. Het begin was wat onwennig en er zijn zeker afleveringen geweest die beter konden of meer swung hadden kunnen hebben, maar vooral het laatste jaar heb ik het gevoel dat het programma verder gegroeid is. Het is wat levendiger en strakker geworden qua presentatie en er zit een duidelijke flow in. Interessant waren ook de livesets van de Haagse producer FilosofischeStilte (2015) en de Groningse producer Kettel (2016) in de studio. Ook Space Exposure en X-Rated live vanaf het Rewire-festival in Den Haag (2017) was bijzonder om te doen. Naast enkele oudere tracks per uitzending besteed ik elke keer heel veel aandacht aan nieuwe releases. Het blijft elke keer weer tof om een playlist samen te stellen, daarmee te puzzelen en het eindresultaat aan de luisteraar ten gehore te brengen. Wat dat betreft kan Space Exposure de komende jaren nog wel even door.’

Door Lucie Th. Vermij

Luisteren
‘Space Exposure’ van Roel Janssen wordt elke twee weken uitgezonden tussen 20 en 21 uur. Elke 1e zondag van de maand live, en elke 3e en eventueel 5e zondag van de maand is er een Space Exposure ‘In The Mix’.