Black Cat White Cat (Bosnië 1998) Wie vertrouwd is met de bizarre taferelen uit Underground weet ongeveer wat het betekent als Kusturica besluit een komedie te maken. Hij moet er een ongekend plezier in hebben gehad om de meest krankzinnige situaties te bedenken en te ensceneren. Zijn schildering van het zigeunermilieu is levendig, warm en fantasierijk. In elke uithoek van het beeldkader is kleur, beweging, geur bijna. Als het tempo hoog ligt, als hij feesten en partijen kan laten ontsporen en zijn fanfares optrommelt, is hij op z'n best. Centraal staan twee zigeunerfamilies. Matko woont met zijn zoon Zare aan de oevers van de Donau waar hij een illegaal handeltje voert met de Russische schepen die er voorbij varen. Als hij geld nodig heeft om zijn slag te kunnen slaan op de zwarte markt begaat hij de fout Dadan, een gewetenloze oplichter, bij zijn deal te betrekken.
Hij gaat geweldig het schip in en staat diep in het krijt bij Dadan. Deze is bereid zijn schulden kwijt te schelden als hij Zare met zijn zuster Afrodite laat trouwen. Noch Zare noch Afrodite kunnen zich in deze plannen vinden: Zare is verliefd op Ida en Afrodite gelooft niet in een verstandshuwelijk. Maar ze hebben weinig in te brengen, en de voorbereidingen worden in gang gezet. Geen middel wordt geschuwd om onder de deal uit te komen, dan wel om die er koste wat kost door te drukken. Behalve twee families zijn het drie generaties die hier tegenover elkaar staan. Zare's grootvader en zijn vriend Grga Pitic, een hoogbejaarde zigeuner-godfather, zijn nog van de oude stempel en leven een soort erecode na waarin zelfverrijking tot een zekere generositeit verplicht. Dadan is een moderne gangster die zich omringt met technomuziek, mooie vrouwen en cokedealers. Dadan is gewoon keihard, al doet hij zich graag voor als iemand met de beste bedoelingen. Gevaarlijk want gewetenloos. Zare, Ida en Afrodite trachten los te breken uit tradities, eisen het recht op om zelf over hun leven te beslissen. Een nieuwe orde, gebaseerd op liefde in plaats van macht of haat, die uiteindelijk aanvaard wordt. Dat is het werkelijke happy end van Black cat, white cat: een overwinning op de gevestigde orde. Zelfs Dadan moet zich daar naar schikken; hij krijgt, zoals dat hoort in een sprookje, uiteindelijk zijn verdiende loon. Deze strekking is zonder meer te relateren aan de politieke situatie in Joegoslavië, en spreekt daar een bepaalde hoop over uit, maar eraan voorbijgaan doet niets af aan de kracht van de film.
