Door Thijs Bonger
In de vorige nieuwsbrief begon ik het verhaal van de gemeenschappelijke liefde van Haydn en Mozart voor de operadiva Nancy, of Anna Storace. Een operaster met een geweldige uitstraling. Allebei schreven en arrangeerden ze muziek voor haar, zoals een duet uit Haydns opera Armida, dat Mozart voor haar stembereik arrangeerde.
Armida
Opera’s van Haydn, wanneer hoor je die nou live? Het leuke van mijn zoektocht vind ik dat ik allerlei muziek tegenkom die ik nog nooit heb gehoord. Haydn schreef Armida in 1783, als laatste opera voor het vorstenhuis Esterhazy. En meteen de meest succesvolle. De vorst was enthousiast en ook Haydn zelf was best tevreden. Als je kijkt naar het aantal van 54 (!) voorstellingen tijdens Haydns leven klopt dat ook. En toch, Armida hield geen repertoire. Want zoals bij meer van Haydns opera’s is het libretto niet geweldig. Het 1e en 2e bedrijf zijn statisch en duren zo’n 2 uur. Er zitten mooie momenten in, maar dan moet je wel goed zoeken. In het derde bedrijf zit veel meer vaart en er gebeuren bijzondere dingen. De handeling speelt zich af in een betoverd bos en Haydn kan zich uitleven in klankschildering, zoals hij dat later deed in Die Jahreszeiten en Die Schöpfung. En Nancy Storace was de ster.
In Wenen, ja in Wenen
Storace verhuisde in 1783 – het jaar dat Haydn Armida componeerde – naar Wenen, als leading lady van het fonkelnieuwe keizerlijke Italiaanse operagezelschap. Mozart keek het allemaal met lede ogen aan. Hij vond dat er meer Duitstalige opera’s opgevoerd moesten worden en droeg zijn steentje bij met Die Entführung aus dem Serail, die een jaar eerder in première ging. Maar Mozarts portemonnee won het van zijn principes. Het Italiaanse operagezelschap deed het goed en als hij nou eens een opdracht kreeg? Daarom begon hij aan twee Italiaanse opera’s. L’oca del Cairo en Lo sposo deluso. In de laatste (KV 430) zit een aria voor Nancy Storace. Mozart heeft die twee opera’s nooit afgemaakt omdat hij echt niet meer uit de voeten kon met de beroerde libretti. Maar daarvan zal Nancy geen last van hebben gehad. Ze had het stervensdruk en stond avond aan avond op de planken. De gevolgen daarvan zouden niet uitblijven.
Reacties?
Stuur een mailtje naar thijs.bonger@concertzender.nl . Alle muziek is te horen bij Geniale muziekvrienden.
