Muziek uit Congo Kinshasa, met Zaïko Langa Langa en Langa Langa Stars, geselecteerd door Kees Schuil uit zijn verzameling Afrikaanse LP’s.
Orchestre Zaïko Langa Langa wordt opgericht in 1969 door studenten uit Kinshasa, onder de voorlopige naam “Orchestra Zaïko”. De naam “Zaïko” is een samenvoeging van “Zaïre ya Bakoko”, wat betekent het Zaïre van onze voorouders. Zaïre is een naam voor de Congo rivier. De betekenis van “Langa Langa” is controversieel. Het is de naam van een volk in centraal Congo, maar is later straattaal geworden voor “dronken worden”.
In de jaren ’70 wordt veel muziek uitgebracht op single. Vaak op de voorkant van de single het eerste deel van het nummer en op de achterkant het tweede deel. Zo ook bij het nummer “Zaiko Wawawa”. In het tweede deel van dit nummer spreekt de zanger enkele malen de vraag uit: “Essiebons, who are you?” Essiebons, dat is het Ghanese record label dat deze single heeft opgenomen. Essiebons heeft ook een winkeltje in Accra, tegenover het General Post Office. In dat winkeltje zijn ook de singles “Zaiko Wawawa” en “Astrida” destijds gekocht.
Vanaf 1976 verblijft de band enkele jaren in Ghana, waar zij door het land trekken en optreden op dansfeesten in vele stadjes in de provincie. In Accra wordt ook een LP opgenomen waar ook de muziek van de singles opstaat. Vaak staan dan de voor- en achterkant van de single apart op de LP, als bijvoorbeeld “Zaiko Wawawa I” en “Zaiko Wawawa II”, maar soms worden de beide kanten van de single samengevoegd tot één nummer, zoals in “Astrida”, van de LP “Zaïre-Ghana: Recorded in Accra in 1976”.
Vanaf de oprichting in 1969 tot 1975 maakt ook Papa Wemba deel uit van dit orkest. Als Papa Wemba in 1975 Zaïko Langa Langa verlaat, zingt hij achtereenvolgens bij de bands Isifi Lokole en Yoka Lokole, voordat hij in 1977 de band Viva La Musica opricht.
Als een afsplitsing van Viva La Musica wordt in 1981 de band Langa Langa Stars opgericht. Deze band heeft wel 7 leadzangers. Die werden wel genoemd “Les 7 patrons de Langa Langa Stars”. Daarvan zijn Esperant Djenga Ka, Djuna Djanana, Emeneya Mubiala, Dindo Yogo afkomstig uit Viva La Musica en Evoloko Jocker, Djo Mali and Bozi Boziana uit Orchestre Zaïko Langa Langa. Al in 1984 wordt Langa Langa Stars weer ontbonden. Toch waren zij een van de populairste soukous bands uit Congo. Het nummer “Parapluie” van de LP “Verckys présente Langa Langa Stars” uit 1983, is gecomponeerd door Djuna Djanana, één van de zangers afkomstig uit Viva La Musica. Daarentegen is “Soleil”, van dezelfde LP, gecomponeerd door Evoloko Jocker, één van de zangers afkomstig uit Zaïko Langa Langa en ook één van de oprichters van deze band in 1969.
Zaïko Langa Langa bestaat nog steeds. In 2019 hebben zij zelfs nog een album uitgebracht.. Daarmee zijn zij de langst bestaande band uit Congo. Al wisselde de band voortdurend van bandleden, de huidige leider van Zaïko Langa Langa, de zanger, danser en tekstschrijver N’Yoka Longo Mvula, ook bekend als Jossart of Vieux Mbombas, was in 1969 ook een van de oprichters van de band. Hij is altijd lid van de band gebleven. Oorspronkelijk is hij afkomstig uit Angola. Nu is hij 68 jaar oud.
Met dank aan Muziekweb in Rotterdam.
En ook met dank aan Barbera Schuil, voor het beschikbaar stellen van haar Afrikaanse LP’s.
- Orchestre Zaïko Langa Langa: Zaiko Wawawa (part 1), 4’17
auteur Zaiko, single Zaiko Wawawa, 1976, Essiebons INT. 121 - Orchestre Zaïko Langa Langa: Zaiko Wawawa (part 1), 4’03
auteur Zaiko, single Zaiko Wawawa, 1976, Essiebons INT. 121 - Orchestre Zaïko Langa Langa: Astrida, 9’36
auteur Olhemi, LP Zaïre-Ghana Recorded in Accra in 1976, RetroAfric RETRO 05 - Papa Wemba: Analengo, 5’49, CD Kuru Yaka, 2014, MÉLODIE GR 018
- Langa Langa Stars: Bouquet de fleurs, 8’45
LP Langa Langa Stars 1983, Flash Diffusion Business FDB300099 - Langa Langa Stars: Parapluie, 9’57, Djuna Djanana
LP Verckys présente Langa Langa Stars, 1983, Éditions VEVE International REM 340 - Langa Langa Stars: Soleil, 9’54, auteur Evoloko Jocker
LP Verckys présente Langa Langa Stars, 1983, Éditions VEVE International REM 340 - Zaïko Langa Langa: Jusqu’où, 6’08, auteur M’Vula N’Yoka Longo
CD Empreinte, 2004, Prozal – 9152, WBE – 9152
