Sanssouci

Het Heilige Roomse Rijk vóór de Franse Revolutie. Foto van Wikimedia Commons. Bijna al deze staatjes hadden hun eigen hofkapel!

In Sanssouci zult u muziek uit alle hoeken en gaten van de westerse wereld horen. Muziek uit Spanje, Rusland, Zweden, de Verenigde Staten en natuurlijk Nederland. Maar de meeste muziek die we u voorschotelen komt uit Duitsland. Dat heeft een interessante historische reden. Duitsland was in die tijd namelijk een lappendeken van onafhankelijke vorstendommen, die met elkaar wedijverden om macht en aanzien. Vorsten deden hun best om te lijken op Lodewijk de XIV, die machtige Franse Zonnekoning. Vrijwel allemaal lieten ze pronkvolle paleizen bouwen, en vrijwel allemaal hadden ze een eigen hofkapel.

Bij een hofkapel hoort een hofkapelmeester, en in de achttiende eeuw was het gebruikelijk dat zo iemand zelf het repertoire van zijn orkest componeerde. Zo werden alle uithoeken van Duitsland rijkelijk voorzien van stapels feestelijke symfonieën en vrome missen – een eindeloze voorraad die garant staat voor een leven lang aan muzikale ontdekkingen.

Vandaag reizen we naar Mecklenburg-Schwerin, een hertogdom in het noordoosten van Duitsland. In de achttiende eeuw verlegde de hertog zijn residentie van Schwerin naar Ludwigslust, een nieuw gebouwde stad die al gauw de bijnaam “het Versailles van het Noorden” kreeg. De stad is één groot park en straalt in alles vorstelijke ambitie uit, al is het paleis zelf niet zo groot (zie foto).

Het spreekt voor zich dat er in deze omgeving altijd een orkest klaarstond om de boel op te luisteren, en dat het hof zijn best deed om de grootste meesters aan te trekken. We horen muziek van Johann Wilhelm Hertel en diens opvolger Antonio Rosetti, allebei componisten die zich gemakkelijk internationaal konden meten. Ook horen we een curieuze compositie voor acht pauken en orkest. Hierin krijgt de paukenist, die normaal alleen op hoogtepunten een enkele slag of roffel te spelen had, de mogelijkheid om eens echt te laten horen wat hij waard is.

Afspeellijst

1. Johann Wilhelm Hertel, Symfonie in Bes
2. Antonio Rosetti, Symfonie in Es
3. Johann Wilhelm Hertel, Harpconcert in F
4. Johann Carl Christian Fischer, Symfonie voor acht pauken en orkest