Wereldmuziek, uitgezocht door Stan Rijven. Aflevering 17: Ud in Diaspora
Ontdekking
De ud (ook wel gespeld als oud) maakte ooit een lange reis van Bagdad naar Andalusië en vormde de basis van een muzikale revolutie in het Westen waar hij transformeerde in de luit. Het 5e UD-Festival staat volledig in het teken van het instrument dat de muzikale brug tussen Oost en West symboliseert. “Ontdekking” is het festivalthema van 2024, terwijl verhalen van drie middeleeuwse ontdekkingsreizigers Ibn Battuta, Marco Polo en Ziryâb als metafoor dienen om de ontwikkeling van de ud in een breed muzikaal repertoire vast te leggen. Rijk van toon en veelzijdig in zijn mogelijkheden, is de ud ook vandaag nog steeds de perfecte katalysator voor samenwerking en experiment tussen muzikanten uit verschillende culturen. Tijdens het festival treden Nederlandse en internationale muzikanten op zoals de ud-spelers Jawa Manla, Nizar Rohana en Haytam Safia; zangeres Ghalia Benali en het Amsterdams Andalusisch Orkest.
Diaspora
Het thema van deze Ritmundo-uitzending is de Ud in Diaspora, waarbij de nadruk ligt op hoe dit 12-snarige, fretloze instrument onderdeel werd van hedendaagse populaire muziek over de hele wereld. Sinds 2005 creëerde de Nederlandse band NO Blues zijn eigen Arabicana, een samensmelting van Americana-gitaarstijl met de Arabische maqam-traditie. In de VS ontwikkelden migranten uit Armenië, Egypte en Syrië hun eigen fusies, zoals de zangers Russell Bunai en Kahraman, of de Kef Time Band als onderdeel van de Cleopatra Revue in Las Vegas. Vanaf het midden van de 20e eeuw heerste -naast de grote Oum Kalthoum – de Libanese diva Fairouz over de Arabische radiogolven, vandaag gevolgd door een nieuwe golf van vrouwelijk talent zoals Ghalia Benali en Souad Massi. Samen met het Orquesta Andalusi de Tanger overbrugde flamencofenomeen Juan Pena El Lebrijano de Straat van Gibraltar en herenigde zo het oude Andalusië Jazz spelen betekent improviseren, ook voor de ud zoals ook Rabih Abou-Khalil bewijst met saxofonist Charlie Mariano en trompettist Kenny Wheeler Zelfs een mix tussen de ud en Afro-Cubaanse son klinkt natuurlijk zoals de band Jomed laat horen. Tijdens het 5e Ud Festival zijn opnieuw vele ud-variëteiten te horen in Amsterdam, Den Bosch, Den Haag en Utrecht.
Info: 5e UD Festival: Oct 25 / Dec 1 2024
https://www.amsterdamsandalusischorkest.nl/producties/ud-festival-2024
Speellijst:
1) NO Blues- The World Keeps Turning (NL)
CD: OhYeah Habibi (CRS- 2015)
2) Souad Massi- Ghir Enta (TUNESIA)
CD: Deb (Island Records- 2003)
3) Ghalia Benali- Quala ‘Nnass (TUN/ BE)
CD: Romeo & Leila (Link Kultuurburo- 2006)
4) Radio Tarifa- Manana (SP)
CD: Rumba Argelina (World Circuit- 1996)
5) Juan Pena El Lebrijano & Orquesta Andalusi de Tanger- La Mil y Una Noches (SP/MAROC)
CD: Encuentros (Globestyle- 1985)
6) Russell Bunai- Li’b al-Khayl (SYRIA/ USA- 1948)
CD: The music of Arab Americans, a retrospective collection (Rounder-1997)
7) Kahraman- Only You (EGYPT/ USA-50ies)
CD: The music of Arab Americans, a retrospective collection (Rounder-1997)
8) Rabih Abou-Khalil- Rabou Abou Kabou (LEBANON/ GERM)
CD: Blue Camel (Enja Records- 1992)
9) Fairouz- Beirut Hal Zarafat, live (LEBANON)
CD: The legendary Fairuz (EMIsphere- 1997)
10) Dhafer Youssef- Birds Canticum, “Birds Requiem” Suite (TUN)
CD: Birds Requiem (Okeh- 2013)
11) Jomed- Montuno Noreno (ALGERIA/ CUBA)
CD: North African Groove (Putumayo- 2005)
12) Kef Time- Sulukule (ARMENIA/ USA (1968)
CD: Kef Time (Traditional Crossroads- 1994)
