Mariama

John Collins is geboren in 1944 in Engeland. In 1952 komt hij met zijn ouders naar Ghana wanneer zijn vader bij de Universiteit van Ghana de Filosofische Faculteit komt opzetten. Na de scheiding tussen zijn ouders, gaat hij samen met zijn moeder terug naar Engeland waar hij een Science Degree haalt. In 1969 keert hij terug naar Ghana om archeologie te studeren aan dezelfde Universiteit in Legon bij Accra. Hij speelt dan ook mondharmonica, gitaar en percussie. In 1971 richt John Collins de Bokoor Guitar Band op, die functioneert als de “second band” van de Uhuru Dance Band. In die tijd hadden de bekende dance bands vaak een tweede band, waarmee ze in de stadjes in het binnenland  optraden. In 1975 verandert Collins de Bokoor Guitar Band in een zelfstandige band, in het stadsdeel James Town in Accra. Deze band reist tussen 1977 en 1980 heen en weer tussen Ghana en Togo. Sinds 1982 runt John Collins de Bokoor Recording Studio. Vanaf 1995 onderwijst hij Afrikaanse Populaire Muziek bij de Muziek Afdeling van de Universiteit van Ghana en in 2002 wordt hij daar Professor. Intussen heeft hij vele journalistieke en academische publicaties op zijn naam, is hij lid van een groot aantal organisaties op muziekgebied en geeft hij lezingen over de hele wereld, ook in Nederland. Tegelijkertijd maakt hij in zijn Bokoor Recording Studio bij Accra opnames van zo’n 200 bands uit Ghana en Nigeria.

Van 1997 tot 2012 leidt John Collins, samen met Aaron Bebe Sukura, de Local Dimension Highlife Band. Aaron, de zanger van deze band, is afkomstig uit het dorp Tanchara Dobozir in Upper Region, in het uiterste Noord-Westen van Ghana. Hij speelt ook op de gyil, de xylofoon uit die streek, ook op een seperewa, een soort harp-luit, en op een Zimbabwaanse duimpiano, de mbira. Collins is de gitarist en mondharmonicaspeler. In de band wordt er ook nog gespeeld op een premprensua, dat is een grote kist met lamellen, net als de duimpiano, maar dan veel grote. Al pretendeert de band akoestische highlife te spelen, veel nummers op deze CD zijn in ritmes uit Noord-Ghana en ook de bespeelde instrumenten zijn niet gebruikelijk in de streken in Ghana waar highlife vandaan komt.

In 2015 stopt Collins met fulltime lesgeven aan de Universiteit in Legon. Hij gaat zich weer bezighouden met zijn oude studie, de archeologie. Ook gaat hij door met het geven van lezingen en het publiceren van artikelen en boeken. De Bokoor Recording Studio zet hij voort als een mobiele opnamestudio.

Over de songs: “Yaka Duru” van de Bokoor Guitar Band is een Liberiaans volkswijsje over een verwend kind. Het is aangepast door John Collins en Jones Attuqueyefio. In “Now Comes Another Day” (= Nu komt er een andere dag) is het refrein te horen van een kinderspeelliedje in Ga, de taal van Accra en omstreken. “Money In Bed” (= Geld in bed). Ook in Ga, gaat erover dat je niet lastig gevallen wilt worden over geld wanneer je ’s ochtends opstaat uit je bed. Beide liedjes, uit 1978, zijn gecomponeerd door John Collins.

Het nummer “Lome Tugbedze” (= Lomé is prachtig) van de Uhuru Dance Band is in het agbadza-ritme, populair bij de Ewe’s in Zuid-Oost Ghana en Zuid-Togo, dus ook in Lome.

Eén van de bands die opnemen bij de Bokoor Recording Studio is F. Kenya’s Band, opgericht in 1965 door Francis Kenya in Western Region, in Zuid-West Ghana, grenzend aan Ivoorkust. Francis Kenya was opgeleid als goudsmit, maar hij was meer geïnteresseerd in muziek. Voordat hij zijn eigen band opricht, zingt hij bij Kakaiku’s No. 1 Guitar Band. Het nummer: “Kwame Nkruma Wa Wie Na Fam” (= Wat Kwame Nkruma heeft bereikt). De eerste president van Ghana, Kwame Nkruma, was ook afkomstig uit deze Nzima sprekende streek.

“Madame Zehae Ala” wordt gezongen in Nzima. Het is opgenomen in 1985 door F. Kenya’s Band bij de Bokoor Studio. De tekst zegt: “Mischien ben je een nul, maar wie je ook bent, God zal van je houden”.

Een beroemde zanger die ook afkomstig is uit Kakaiku’s Band, is Charles Kofi Amankwaa Mann, beter bekend als C.K. Mann. Het nummer “Matow Aboa” van C.K. Mann & His Carousel 7 is van de LP “Funky Highlife” uit 1975.

In 1986 neemt de band T.O. Jazz in de Bokoor Studio het nummer “Onam Bebe Basa” (= Afdwalen) en de tekst zegt: “Sommigen gebruiken geld en anderen gebruiken hebzucht op zoek naar liefde. Maar liefde is een geschenk van God, zonder welke er geen geluk kan zijn. Dus stop met rondzwerven en kom terug bij mij.” De leider van deze band is Thomas Osei Ampomah. Wanneer hij met zijn band 7 jaar in Zaïre verblijft, ontmoet hij daar Franco met zijn band O.K. Jazz en omdat zijn eigen voorletters T.O. zijn, noemt hij zijn band daarna T.O. Jazz.

De gitarist Anthony Scorpion is afkomstig uit Mankesim, niet ver van de kust, in Fanti gebied. Hij begint zijn muzikale carrière in 1971 bij de African Brothers Guitar Band van Nana Ampadu. “Anomaa Tewa” van de African Brothers is van hun LP “Afrohili Soundz”, uit 1973.

In 1973 richt Anthony Scorpion zijn eigen band op: de Beach Scorpions Guitar Band. In 1989 neemt hij bij de Bokoor Studio enkele nummers op, met op klarinet Jimmy Beckly en op mandoline Papa “Tornado” Teiko. “Jealousy” is een highlife in Pidgin English, evenals “Friends Today, Enemies Tomorrow” (= Vandaag vrienden, morgen vijanden).

“Tiere Naagmi” (= Denk aan God) van de CD “N’Yong wordt in 2003 opgenomen door Aaron Bebe Sukura met de Local Dimension Highlife Band, met John Collins op gitaar en mondharmonica.

Met dank aan Harm van der Wal en Gerrit Kalsbeek voor het beschikbaar stellen van hun Afrikaanse muziek.

Playlist:

1. Bokoor Band: Yaka Duru, bewerkt door: John Collins, CD Electric Highlife: Sessions From The Bokoor Studios, 2002, Naxos World 76030-2, 3’37
2. Uhuru Dance Band: Lome Ahoofe, auteur: Kwadwo Donkoh, LP The Sound Of Africa, 1975, Agoro Records AGL 019, 3’37
3. Bokoor Guitar Band: Now Comes Another Day, auteur: John Collins, EP Bokoor Band, 1978, Bokoor Records BS 001 / CD Bokoor Beats, 2007, Otrabanda Records OTB08, 3’13
4. Bokoor Guitar Band: Money In Bed, auteur: John Collins & Kpani Gasper Tettey Addy, CD Bokoor Beats, 2007, Otrabanda Records OTB08, 5’04
5. Kakaiku’s No.1 Band: Kwame Nkruma Wa Wie Na Fam, CD Palmwine Music Of Ghana, From Palmwine Music To Guitar Band Highlife, 2017, El Sur Records 008, 3’06
6. Kenya’s Band: Madame Zehae Ala, auteur: F. Kenya, CD Electric Highlife: Sessions From The Bokoor Studios, 2002, Naxos World 76030-2, 7’18
7. C.K. Mann & His Carousel 7: Matow Aboa, auteur: Ebo Taylor, CD Funky Highlife, 1975, Essiebons EBLS 6131, 2’28
8. T.O.Jazz: Onam Bebe Basa, CD Bokoor Beats, 2007, Otrabanda Records OTB08, 4’21
9. African Brothers Guitar Band: Anomaa Tewa, auteur: Patrick Kwame Ampadu, LP Afrohili Soundz, 1973, Happy Bird LPJN 05, 3’49
10. Beach Scorpions Guitar Band: Jealousy, auteur: Anthony Scorpion, CD Electric Highlife: Sessions From The Bokoor Studios, 2002, Naxos World 76030-2, 4’48
11. Aaron Bebe Sukura & The Local Dimension Palm Wine Band: Tiere Naagmi, auteur: Aaron Bebe Sukura, CD N’Yong Acoustic Ghanaian Highlife, 2003, Arion ARN 64599, 2’54
12. Beach Scorpions: Friends Today, Enemies Tomorrow, auteur: Anthony Scorpion, CD Electric Highlife: Sessions From The Bokoor Studios, 2002, Naxos World 76030-2, 9’47