Vandaag gedeelten uit twee opnamen met muziek uit het 17e-eeuwse Engeland.
In geen enkel land werden in de decennia rond 1600 zoveel liederen voor zangstem en luit gecomponeerd als in Engeland. Eén van de kenmerken van deze liederen is dat ze vaak in verschillende versies werden aangeboden. Ze konden door één zangstem met begeleiding van een luit of een viola da gamba worden gezongen, maar vaak ook meerstemmig, òf a capella òf met begeleiding van een luit of zelfs een compleet gambaconsort.
Een weinig bekende, maar produktieve componist van liederen was Robert Jones. Hij publiceerde niet minder dan vijf bundels met liederen, maar deze ondervonden geen algemene waardering. Ook nu zijn sommige musicologen kritisch; het commentaar in de Engelse muziekencyclopedie New Grove is niet erg vleiend. Het heeft de Duitse gambiste Friederike Heumann er niet van weerhouden een aantal van zijn liederen op CD te zetten. Die worden met liederen en instrumentale stukken van tijdgenoten in hun samenhang geplaatst. Opvallend is dat Heumann hier meestal de lyra viol bespeelt: een variant van de gewone viola da gamba, die zo geconstrueerd is dat er meerstemmig op gespeeld kan worden. Bovendien kunnen afwijkende stemmingen gebruikt worden.
Robert Jones (ca 1577-1617)
1. Love wing’d my hopes
William Corkine (actief 1610-1612)
2. Walsingham
Robert Jones
3. O how my thoughts do beat me
Tobias Hume (ca 1569-1645)
4. Fain would I change that Note
John Dowland (1563-1626)
5. Prelude
6. If my complaints
Thomas Ford (ca 15870-1648)
7. Coranto
8. A pill to purge Melancholie
Robert Jones
9. Me thought this other night
John Dowland
10. Come again, sweet love doth now invite
Anna-Lena Elbert, sopraan. Friederike Heumann, lyra viol, viola da gamba. Angélique Mauillon, harp. Evangelina Mascardi, luit
(cd: “Dreames & Imaginations – Poeticall Musicke to be sung to the Lyra viol” -TYXart TXA 21162, 2024)
Naast liederen was ook consortmuziek in Engeland heel geliefd. Dat was eigenlijk een vorm die thuishoorde in de renaissance, maar in Engeland bleef die een belangrijke rol spelen tot de Restauratie van de monarchie in 1660. Het Ricercar Consort nam een programma op met muziek die in de eerste helft van de 17e eeuw ontstond. Dat was een turbulente periode, waarin een burgeroorlog utbrak tussen de monarchie en haar aanhangers, de ‘royalisten’, en de aanhangers van het Parlement. Die kwam tot zijn eind met de executie van koning Karel I in 1649. Thomas Tomkins reageerde daarop met A sad Paven for these Distracted Tymes. Dat gaf de CD van het Ricercar Consort haar titel.
Een centrale rol in het programma speelt William Lawes, die zelf slachtoffer van de burgeroorlog werd, toen hij in 1645 aan de kant van de royalisten in een veldslag sneuvelde. Van hem staan op de CD onder andere zes stukken voor drie lyra viols. Ook enkele minder bekende componisten zijn vertegenwoordigd.
Thomas Tomkins (1572-1656)
11. A sad Paven for these Distracted Tymes
William Lawes (1602-1645)
12. Fantasie Second (VdGS 573)
13. Pavin First (VdGS 563)
14. Almaine (VdGS 564)
Charles Coleman (1605-1664)
15. Fantasia (VdGS No. 1)
16. Fantasia (VdGS No. 2)
Ricercar Consort olv. Philippe Pierlot
(cd: “Distracted Tymes” – Mirare MIR648, 2024)
aanvulling:
William Lawes
17. Uit Consort Set nr 10: In Nominy
Ricercar Consort olv. Philippe Pierlot
(cd: zie 11-16)
Afbeelding: cover van de CD ‘Dreames & Imaginations’
