Ritmundo

Komende weken vieren we tachtig jaar bevrijding, opent het Fenix Museum voor Migratie in Rotterdam en wordt het 69ste Eurovisie Songvestival uitgezonden. Drie gebeurtenissen die aanleiding geven voor een weemoedige Ritmundo-editie vol Euroblues.

Kantelpunt

Vandaag staat Europa onder hoogspanning, wellicht op een kantelpunt. “History repeats itself” zo zingt Fay Lovsky. “Wat staat ons morgen te wachten?” vraagt Madredeus zich af in ‘O Fim de Estrada’. De dreiging van een nieuwe oorlog wordt tastbaar in Patricio Wang’s “World War II’. Om politieke redenen vluchtte hij van Chili naar Nederland, net als Nihad Hrustanbegovic die Bosnië daarom moest verlaten. Hun muziek zou als vanzelfsprekend in het migratie museum te horen mogen zijn. Of de fenomenale Leo Fuld, een jiddische zanger wiens grootouders Oost-Europa ontvluchtten en in Rotterdam belandden. De Euroblues van Meral Polat verhaalt over een getekende Koerdische geschiedenis. De rembetika-muziek van Charis Alexiou ontstond uit de gedwongen volksverhuizing tussen Turkije en Griekenland (1923). Laika-zanger Stelios Kazantzidis, wiens ouders Anatolië moesten verlaten, ging gebukt onder het Griekse kolonelsbewind (1967) toen rembetika min of meer verboden was.

Roma

Met name rondzwervende Roma bepaalden van Zuid-Europa tot de Balkan de muzikale onderstroom van Europa. Zo verhaalt Remedios Silva Pisa van het harde bestaan in Andalusië, de Roemeense Taraf de Haidouks memoreren de nadagen van dictator Ceauşescu. In een huiveringwekkend ballade doet de violist op een losgepeuterde snaar hem symbolisch de strop om. Uit de slums van Boekarest komt zangeres Romica Puceanu. Vermetel en huiveringwekkend vertolkt zij de ultieme Euroblues.

Niemandsland

In de burgerlijke kringen van de jaren dertig was Maria Tănase het zingende boegbeeld van Roemenië. Haar beroemde lied ‘Lumen lumen’ wordt nu gecoverd door het Zaanse collectief De Kift: “Wereld wereld, wanneer krijg ik genoeg van jou”. Afkomstig van de cd ‘Niemandsland’ die verpakt is in wellicht de mooiste hoes sinds jaren. Een collage van beschreven sixties-ansichtkaarten, alle afkomstig uit …. Europa.

Afspeellijst Euroblues

1. Fay Lovsky & A.O.S. – History repeats itself -NL/DU – 2:22
   CD: Natural Born Killers (Nothing, 1994)

2. Madredeus- O Fim de Estrada- PORT – 3:56
   CD: O Paraíso (EMI, 1997)

3. Emily Loizeau/ L’Autre Bout du Monde – FR – 3:18
   CD: L’Autre Bout du Monde (Fargo Records, 2005)

4. Patricio Wang- World War II – CHI/ NL – 2:14
   CD: Music for Films (Arjanne Laan, 1990)

5. Meral Polat Trio- Elqajiyê- NL/TU – 3:25
   CD: Ez Kî Me/ Dit ben ik (Stichting Babisko, 2022)

6. Romica Puceanu & The Gore Brothers- Inima Suparacioasa – RUM – 3:28
   CD: Sounds from a Bygone Age vol.2 (Asphalt Tango Records, 2006)

7. Taraf de Haidouks- Balada Conductatorolui/ The Ballad of the Dictator – RUM – 2:34
   CD: Musique des Tziganes de Roumanie (Crammed Discs, 1991)

8. Leo Fuld- Zigany Melody (1960) – NL – 3:15
   CD: Leo Fuld (CNR, 1989)

9. Nihad Hrustanbegovic- Stork Suite – NL/ BOSN – 1:37
   CD: Opus 7 The Cross Over (Nihad-accordeon.com, 2010)

10. Charis Alexiou- Goodnight lament – GR
    CD: Fünf Griechen in der Holle (Trikont, 1982)

11. Stelios Kazantzidis- Efige Efige/ She’s Gone (1967) – GR
    LP: Ena Tefariki: Oriental Shake, Farfisa Madness & Rocking Bouzoukis
    From the Greek Laika Movement (Radio Martiko, 2020)

12. Remedios Silva Pisa- Naci en alamo – SP – 3:30
    CD: Vengo (Warner, 2000)

13. Banda Ionica- Espinita – IT – 4:02
    CD: Bande Italiane (Network, 2012)

14. De Kift- Wals – NL – 3:04
    CD: Niemandsland (Kift, 2024)

15. Kroke & Nigel Kennedy- Time – PO/ UK – 5:20
    CD: East Meets West (EMI, 2003)