De Keuze van de Schrijver: Kristien Hemmerechts ‘Alkan rijmt zelden op Balkan’

In een lang vervlogen reeks Concertgebouw-concerten werden musici aan schrijvers gekoppeld. Schrijvers kozen muziek uit, waar ze als tegenprestatie tussendoor passende voordrachten hielden.

Instinctief denk je dan dat schrijvers voor de grote klappers gaan. Bach, Chopin, Mozart, Beethoven, Stravinski misschien als de schrijver een experimenteel randje heeft. Ook bij kenners als Maarten ‘t Hart of Anna Enquist zou je niet verwachten dat ze voor een onbekende naam gingen.

De Vlaamse Kristien Hemmerechts doet het wel. Zij kiest voor de Franse pianocomponist Charles-Valentin Alkan (1813-1888). Als pianovirtuoos te Parijs had hij nogal wat conculega’s. Maar zijn voornaamste interesse lag niet in steeds subtielere, zangerige karakterstukken (Chopin) of in een combinatie van uiterlijk vertoon en vooruitstrevende durf (Liszt). Alkan sloot zich een groot deel van zijn carrière op in zijn huis met schijnbaar één hoofddoel: zo moeilijk mogelijke stukken componeren. Niet om te laten zien wat hij kon, meer om elke mogelijke technische moeilijkheid te overwinnen. Alles wat tegen de gewone pianistiek inging – repeterende noten, onpraktische vingerzettingen, continu je hand moeten verplaatsen – gebruikte hij juist.

Jarenlang was Alkans muziek volstrekt onbekend, en nog altijd wordt ze niet bijzonder vaak gespeeld. Misschien durven pianisten het niet aan. Zelfs voor een professioneel concertpianist ligt Alkan vaak op de grens van al wat hij kan. Aan Ralph van Raat is zo’n uitdaging wel toevertrouwd. Hij vult hier het hele muzikale deel van het concert, en speelt tussen de declamaties van Hemmerechts steeds weer andere stukjes Alkan alsof het Mozart is.