Narratio Quartet II

Op het Festival Oude Muziek 2009 was ook plaats voor Beethoven. De late Beethoven zelfs, die je toch niet echt met dit festival associeert. Nadat het Narratio Quartet eerder al met opus 127 aankwam, laten ze nu het Strijkkwartet in a, opus 132 horen. Dat doen ze weer in dezelfde formule: een korte inleiding, een arrangement van een Bachkoraal en dan het hoofdwerk.

In de inleiding op het vorige concert konden we zien dat opus 127, het eerste van Beethovens vijf late kwartetten en daarmee ook één van de laatste werken die hij überhaupt schreef – het Weense concertpubliek nogal rouw op zijn dak viel. Niemand wist eigenlijk wat hij ermee aan moest.

Maar dan opus 132! De vorm was totaal omgegooid, met vijf delen leek het nog het meest op een ouderwetse serenade. Van de muziek kon je dat totaal niet zeggen. Niets eraan was bedoeld om het publiek op een gemakkelijke manier te plezieren. Centraal in het werk staat een langzaam deel van een kwartier, het Heiliger Dankgesang eines Genesenen an die Gottheit, in der lydischen Tonart. Muziek die de middeleeuwse lydische modus gebruikt, maar toch muziek zoals er op aarde nog nooit iets van geklonken had. Het lijkt wel kerkmuziek van Mars! En als wij dat al vinden, wat moeten Beethovens tijdgenoten er wel niet in gehoord hebben?

En mocht u, door de plechtige stijl, denken dat dit een stuk muziek om de muziek was, bedoeld om ‘zomaar een religieus beeld’ te verklanken: het draait om Beethovens hoogstpersoonlijke genezing van een ziekte waar hij in 1825 van herstelde. Na een paar minuten wordt het lydische koraal afgewisseld door vrolijke muziek waarin de genezene ‘nieuwe kracht voelt’. Daarna keert tot twee keer toe het koraal terug, met ritmische variaties. Een absoluut hoogtepunt in Beethovens toch al niet kinderachtige oeuvre. Wie dit stuk nog niet gehoord heeft, moet dat onmiddellijk gaan doen. Bijvoorbeeld hier bij ons!