Spel der generaties

Igor Stravinski (1982-1971) behoeft natuurlijk geen introductie. Als er één de titel ‘componist van de eeuw’ verdient, dan is hij het wel. Vanaf de jaren nul tot diep in de jaren zestig schreef hij relevante muziek, vaak ook revolutionaire muziek. Voor veel componisten was hij niets minder dan een profeet, voor anderen een voorbeeld van hoe het niet moest. Toen dit concert gegeven werd was het 1986, vijftien jaar na ‘s mans dood, en zijn invloed werd nog wijd en zijd gevoeld. Le Chant du rossignol is een orkestwerk uit 1917, waarin Stravinski de muziek van een eerdere opera verwerkt. Wie er de extreem ritmische en dissonante muziek van Le Sacre du printemps in zoekt (het ballet waarmee de componist in 1913 een schandaalconcert veroorzaakte), zal worden teleurgesteld. Stravinski laat zich hier wat meer van zijn lyrische kant zien.

Henri Dutilleux (1916-2013) stond lange tijd wat buiten de schijnwerpers. Hij was van een tussengeneratie, die rond 1940 actief werd en door de Tweede Wereldoorlog geen eerlijke kans kreeg. Toen er na de oorlog een nieuwe generatie opstond, die de boel radicaal kwam vernieuwen, ging hij gedeeltelijk mee, maar de verworvenheden van de oudere muziek gooide hij niet overboord. In de ogen van de echte nieuwlichters was hij maar een halfslachtige figuur. Daardoor bleef hij wat op de achtergrond. Gelukkig werd Dutilleux heel oud en heeft hij ruimschoots van zijn eerherstel mogen genieten. In de jaren tachtig, toen de hardcore-avant-garde wat minder belangrijk werd, kon hij weer gewoon.

George Benjamin (*1960) was anno 1986 een ex-wonderkind dat sinds zijn vijftiende bij Messiaen had gestudeerd. Dit zou best eens de eerste keer kunnen zijn dat Benjamins muziek in Nederland gespeeld werd. Tegenwoordig is Benjamin een van de grote jongens in de Nieuwe Muziek. Hij heeft zijn beloften ingelost; dat kunnen maar weinig ex-wonderkinderen zeggen!