Op 5 januari zendt de Concertzender aflevering tien uit van Een os op het dak, samengesteld en gepresenteerd door Thea Derks. Het is de derde en laatste aflevering over Entartete Musik. Het programma is losjes gebaseerd op haar eigen boek Een os op het dak: moderne muziek na 1900 in vogelvlucht, dat 20e euwse muziek op een toegankelijke manier introduceert.
Schulhoff en Bosmans
In aflevering 9 klonk het tweede deel van de opera Flammen van de Tsjechisch-Joodse componist Erwin Schulhoff (1894-1942). Hij was een van de componisten wiens muziek door de nazi’s als ‘Entartet’ werd aangemerkt. Hij voltooide zijn op de figuur van Don Juan geïnspireerde opera Flammen in 1929, maar het stuk ging pas in 1932 in première in Praag. In aflevering 10 hoort u het derde en laatste deel van deze eigenzinnige opera.
Na 1940 werden Joodse componisten ook in Nederland de duimschroeven aangedraaid. Wie weigerde zich in te schrijven bij de Kultuurkamer kon zijn muziekpraktijk wel vergeten. De half joodse componist/pianist Henriëtte Bosmans (1895-1952) weigerde en kreeg in 1942 een beroepsverbod. De rest van de oorlog trad zij op tijdens zogenoemde ‘zwarte avonden’, clandestiene huisconcerten die in het geheim werden georganiseerd. Tijdens een van die concerten moest ze halsoverkop vluchten uit de woning van de sopraan Jo Vincent vanwege een onverwachte controle. Haar iets oudere collega Rosy Wertheim (1888-1949) was geheel joods en overleefde de oorlog in de onderduik. Anderen, onder wie Leo Smit en Dick Kattenburg waren minder gelukkig en stierven in een concentratiekamp.
Luisteren
Een os op het dak, 5 januari 2020 van 12 tot 13 uur.
