Iedereen heeft wel eens muziek gehoord van de Poolse componist Krzysztof Penderecki. Van films als The Shining tot The Exorcist, de onheilspellende orkestklanken van de Pool Krzysztof Penderecki waren gefundenes fressen voor filmregisseurs. Horrormuziek waarmee Penderecki als geen ander de naoorlogse leegte en verwarring toonzette.
29 Maart jl. overleed één van Polens bekendste componisten op 86-jarige leeftijd in zijn woonplaats Krakau. Beroemd werd hij met vroege werken als Threnody to the victims of Hiroshima, De Natura Sonoris 1 + 2, Anaklasis, Polymorphia, de Sint Lucas Passie en het koor- en orkestwerk Utrenja. Spanningsvolle, duistere muziek vol kolkende koorpartijen, dreigende strijkers en bijbels, bulderend slagwerk.
Vanaf de jaren zeventig zou Penderecki een meer tonaal, toegankelijk idioom omarmen, en onder meer naam maken met virtuoze concerto’s voor viool en cello. Penderecki schreef ook vier opera’s waaronder zijn debuut The Devils of Loudun en Ubu Rex.
Naast componist was hij een bevlogen dirigent van zijn eigen oeuvre en dat van anderen (van Górecki tot Lutoslawski en Beethoven). Vooral Penderecki’s baanbrekende avant-garde orkestwerken uit de jaren zestig en zeventig oefenen nog altijd een grote invloed uit op een nieuwe generatie componisten, onder wie filmcomponisten als Mica Levi en popicoon Jonny Greenwood van Radiohead die groot Penderecki-fan zijn.
Mark van de Voort.
Hoor meer op 8 april a.s. in Thema om 20 uur.
https://www.concertzender.nl/programma/thema_550
en zondag 19 april om 17 uur in Bijdetijds.
https://www.concertzender.nl/programma/bijdetijds_553702/
en op 30 april om 20 uur in De Vorige Eeuw.
https://www.concertzender.nl/programma/de_vorige_eeuw_554842/
