Tot ons verdriet is onze zeer gewaardeerde programmamaker en oudemuziekpionier Marijke Ferguson (1927-2024) op vrijdag 29 november overleden. Ze werd 97 jaar oud, maar maakte nog tot 2018 radioprogramma’s over oude muziek en andere onderwerpen. In 2016 vierden we haar 50-jarig jubileum als presentator en radiomaker met een live programma in de Amsterdamse Openbare Bibliotheek, onder de titel ‘Oren op steeltjes’.
Marijke werkte vanaf de jaren 1960 voor de publieke omroep, waar ze met wekelijkse programma’s als Musica religiosa et profana en Muziek uit Middeleeuwen en Renaissance een grote en dankbare luisterschare opbouwde. Toen haar carrière daar in 1993 beëindigd werd stapte ze over naar de Concertzender. Ze bleef tot en met haar 91e voor ons actief en maakte en presenteerde meer dan vijfhonderd programma’s. Alle afleveringen van haar wekelijkse Radio Muziek-Essay en het maandelijkse Antiqua versus Nova zijn nog terug te luisteren via de links.
Ferguson was niet alleen een origineel en begaafd radiomaker, maar ook een pionier van de oude muziek. Zo zette zij de blokfluit weer op de kaart en wist zij dit verwaarloosde instrument zelfs als hoofdvak geïntroduceerd te krijgen aan de conservatoria. Samen met een toen nog piepjonge Frans Brüggen, leerling van haar man Kees Otten, vormde ze kort na WOII het Amsterdams Blokfluit Ensemble, waarmee ze een schat aan oude muziek onder de aandacht bracht. Enkele jaren later stond ze aan de basis van Muziekkring Obrecht, waarin ze Keltische harp ging spelen.
Het bekendst werd Marijke Ferguson met haar in 1965 opgerichte oudemuziekensemble Studio Laren. Ze bracht hiermee spraakmakende programma’s, waarin ze middeleeuwse muziek moeiteloos verbond met cultuurhistorische informatie. Ze verdiepte zich net zo grondig in de encyclieken van kerkvaders als in het werk en leven van troubadours. Ook experimenteerde ze met multidisciplinaire presentatievormen en introduceerde ze publieksparticipatie lang voor dit gemeengoed werd.
Marijke Ferguson was een pionier pur sang, die het Nederlandse muziekleven met al haar verschillende projecten enorm verrijkt heeft. We zullen haar missen!
Onze programmamaker Thea Derks portretteerde haar in haar doctoraalscriptie Tussen Luier en Afwas en interviewde haar vele malen voor Radio 4. Zij schreef een in memoriam op haar blog Klassiekvannu.
Thea Derks
Amsterdam, 4-12-2024 voor website Concertzender
Op foto: Marijke Ferguson tijdens het 30-jarig jubileum van de Concertzender in november 2013 (foto: J.W. Toebes)
