Terwijl het Rosamunde-kwartet in a-kl.t. nog op de werkbank lag was Schubert in maart 1824 al begonnen met het Strijkkwartet in d-kl.t., dat bekend is geworden als “Der Tod und das Mädchen”. Deze bijnaam is te danken aan het gebruik van het gelijknamige lied uit 1817 dat Schubert in het langzame deel plaatste. En dan bovendien juist dat deel waarin de dood zelf sprekend ten tonele wordt gevoerd. Dat heeft het gehele kwartet gekleurd. Maar ook het snellere deel waarin het meisje zich verweert is in het kwartet terecht gekomen. Het Kwartet in d-kl.t. is niet alleen somber maar ook uitermate fel, zoals in de heftige muziek van het Allegro. Het Andante con moto is gebaseerd op het genoemde lied. Het is een reis van verslagenheid (de dood met z’n monotone toonherhalingen) via verzet tot hoop, nu eens zuchtend en dan weer dreigend, nu eens idyllisch en dan weer weemoedig en hoopgevend. Een kort Scherzo dient als brug naar de demonische finale (Presto), dat de kroon op het gehele werk spant.
Franz Schubert – Der Tod und das Mädchen (D531)
Uitvoerenden: Matthias Goerne, Helmuth Deutsch
CD: Harmonia Mundi
Franz Schubert – Strijkkwartet nr.14, in d-kl.t. (D810)
“Der Tod und das Mädchen”
1. Allegro, 2. Andante con moto, 3. Scherzo. Allegro molto – Trio, 4. Presto
Uitvoerenden: Alban Berg Quartet
CD: Warner Classics
Franz Schubert – Strijkkwartet nr.9, in g-kl.t. (D173)
Deel 2: Andantino, deel 4: Allegro
Uitvoerenden: Diogenes Quartet
CD: Briljant Classics
