Afrikaanse muziek, verzameld en uitgezocht door Stan Rijven
Alan Lomax is vermaard om zijn veldopnamen in de Amerika’s en Europa. Minder bekend is Michael Baird, ten onrechte. Sinds 1987 documenteert hij op zijn platenlabel SWP Records de verdwijnende muziekculturen uit Centraal-, Oost- en Zuidelijk Afrika. Baird startte met een serie van 22 cd’s, een ‘kleine’ selectie uit het pionierswerk van zijn inspirator Hugh Tracey, die in de jaren 1930/ ’60 ruim 200 elpees uitbracht, alle opgenomen ten zuiden van de Afrikaanse evenaar. Sindsdien ging de in Zambia geboren en in Utrecht wonende Baird onverdroten voort, gefascineerd door die immer opspelende polyritmiek.
Diversiteit
Behalve albums met eigen formaties waarop Baird zich als componist en percussionist profileert, verschenen er op SWP Records allerlei compilaties met ondermeer Zambiaanse hits uit de jaren 1960, ’70 en ’80. Ondertussen released hij- in het spoor van Lomax en Tracey- zijn eigen veldopnamen: “Er is weinig besef van het belang van de eigen cultuur. Dat merkte ik al toen ik voor het eerst ging opnemen in 1996. Maar als een blanke uit Nederland komt opnemen, krijgt die meer gewicht”. En: “Trots op de eigen cultuur is essentieel omdat zo diversiteit in cultuur en muziek een kans heeft om te blijven bestaan” (interview met René van Peer, in Gonzo- mei/ juni 2020).
Why spotify?
Globaliseert Spotify vandaag alle muziek min of meer tot inwisselbare units, andersom betekent elk SWP-album een lokaal statement. Baird’s begeleidende boekjes bieden duiding met fotos, tekst & context. Ze maken muzikanten weer zichtbaar, ingebed in hun respectievelijke tradities, en daarmee uniek.
Aansluitend presenteerde SWP dit jaar negen nieuwe albums. Plus de docu ‘Mutanuka and Syasiya’, een pakkend pleidooi voor bedreigde traditionele Zambiaanse muziekculturen. Daarover volgende maand meer. Vanavond speelt de gitaar, akoustisch en electrisch, de hoofdrol via een eerste ontdekkingsreis door het klankrijke SWP-universum.
- Libala Band/ Musipili (2018, Zambia)
LP: Zam Groove (SWP Records)- 2020
- Green Labels/ Kwacha ngwee (1983)
CD: Zambush Vol.1, Zambian hits from the 80s (SWP Records)- 2004
- Feliciano Gomes/ Wkati lakukawa hinenge (1955)
CD: Forgotten guitars from Mozambique 1955-’56-’57 (SWP Records)- 2003
- Nacio Makanda/ Kerestina wena waluma (1955)
CD: Forgotten guitars from Mozambique 1955-’56-’57 (SWP Records)- 2003
- Ilunga Patrice & Misomba Victor/ Mama Josefina (1957, Congo)
CD: Origins of guitar music in Southeren Congo & Northern Zambia,1950-’51-’52-’57-’58 (SWP Records)- 2000
- The Four Pals/ Maselino yaya yoyau(1957, Zambia)
CD: Origins of guitar music in Southeren Congo & Northern Zambia, 1950-’51-’52-’57-’58 (SWP Records)- 2000
- Bembele Henri & Orchestre Tinapa/ Beni (1952, Congo)
CD: Origins of guitar music in Southeren Congo & Northern Zambia,1950-’51-’52-’57-’58 (SWP Records)- 2000
- Black Power Band/ Imisango ya ba chairman (1986)
CD: Zambush Vol.1, Zambian hits from the 80s (SWP Records)- 2004
- Nashil Pichen Kazembe/ Chuma chivuta (1976)
CD: Zambush Vol.2, Zambian hits from the 60s & 70s (SWP Records)- 2004
- The Big Gold Six/ Bana mayo banomba (196?)
CD: Zambush Vol.2, Zambian hits from the 60s & 70s (SWP Records)- 2004
- Emmanuel Mulema/ Shukka shukka (1974)
CD: Zambush Vol.2, Zambian hits from the 60s & 70s (SWP Records)- 2004
- Jauhara Orchestra/ Wanga ukutina (1952, Kenya)
CD: Colonial dance bands 1950 & 1952 (SWP Records)- 2006
- Amayenge/ Kusiyana siyana kwa naofesi (1989)
CD: Zambush Vol.1, Zambian hits from the 80s (SWP Records)- 2004
