Ragavertolkingen door drie beroemde Indiase bansurispelers
In deze aflevering Noord-Indiase ragamuziek op de bansuri (een Indiase dwarsfluit van bamboe), met opnamen van drie beroemde bansurispelers, fluitspelers die voor hun indrukwekkende muzikale prestaties zijn gelauwerd met prestigieuze onderscheidingen en die zich alle drie ook verdienstelijk hebben gemaakt met componeren en met het trainen van een nieuwe generatie raga-muzikanten. Ook behoren zij alle drie tot de Senia Maihar Gharana, een in de twintigste eeuw gegrondveste, invloedrijke school/speelstijl waartoe ook bijvoorbeeld de wereldberoemde sitarspeler Ravi Shankar behoorde.
Aan bod komt eerst Pannalal Ghosh, in de twintigste eeuw de grootste pionier op de bansuri. Hij werd in 1911 geboren in wat nu tegenwoordig Bangladesh heet. In 1960 overleed hij op slechts 48-jarige leeftijd, maar toch kreeg hij het in z’n korte leven voor
elkaar om de bansuri-bamboefluit naar een hoger plan te tillen en het instrument de status te geven van een volledig geaccepteerd solo-instrument op het raga-podium. Dat lukte hem door aan de bansuri vernieuwingen aan te brengen, waardoor de speel- en klankmogelijkheden werden vergroot en zowel de instrumentale als de vocale stijl ten gehore konden worden gebracht. Pannalal Ghosh is te horen met een vertolking van Raga Yaman, te vinden op het album Pannalal Ghosh, uitgebracht in 1960.
Hierna opnamen van bansuri-grootmeester Vijay Raghav Rao, geboren in 1925 in Madras (oftewel het tegenwoordige Chennai) en overleden in 2011 in de Verenigde Staten. Van z’n eerste lp, getiteld Vijay Raghav Rao, Flute, uitgebracht in 1968, laten we twee
opnamen horen: Raga Amrut-Varshini en Raga Mishra-Piloo.
Tenslotte opnamen van Hariprasad Chaurasia, geboren in 1938 in Allahabad in Uttar Pradesh. Hij is een van de belangrijkste en meest invloedrijke musici van India en wordt door velen beschouwd als een levende legende.
Net als Pannalal Ghosh heeft hij veel bijgedragen aan de popularisering van de bansuri als solo-instrument en staat hij ook bekend om vernieuwingen in de speelstijl. In Nederland heeft hij in de afgelopen decennia ook een zeer belangrijke rol gespeeld als docent op de wereldmuziekafdeling aan het Rotterdams Conservatorium, waar hij vele studenten de fijne kneepjes van de Indiase raga heeft bijgebracht. Te horen zijn twee opnamen van het album Fabulous Flute of Hariprasad Chaurasia, uitgebracht in 1985:
Een vertolking van Raga Manjh Khamaj, gevolgd door een dhun of volksmelodie uit Uttar Pradesh.
Speellijst:
Tijdens de introductie:
Titel: Raga Chandra Kauns
Componist: trad.
Uitvoerenden: Hariprasad Chaurasia
Album: Fabulous Flute of Hariprasad Chaurasia
Label en jaar: Chhandra Dhara, SNCD 3385 / 1985
Na de introductie achtereenvolgens:
Titel: Raga Yaman
Componist: trad.
Uitvoerenden: Pannalal Ghosh
Album: Pannalal Ghosh
Label en jaar: HMV EALP 1252 / 1960
Titel: Raga Amrut-Varshini
Componist: trad.
Uitvoerenden: Vijay Raghav Rao
Album: Vijay Raghav Rao – Flute
Label en jaar: 1968
Titel: Raga Mishra-Piloo
Componist: trad.
Uitvoerenden: Vijay Raghav Rao
Album: Vijay Raghav Rao – Flute
Label en jaar: 1968
Titel: Raga Manjh Khamaj
Componist: trad.
Uitvoerenden: Hariprasad Chaurasia
Album: Fabulous Flute of Hariprasad Chaurasia
Label en jaar: Chhandra Dhara, SNCD 3385, 1985
Titel: Folklore (Uttar Pradesh)
Componist: trad.
Uitvoerenden: Hariprasad Chaurasia
Album: Fabulous Flute of Hariprasad Chaurasia
Label en jaar: Chhandra Dhara, SNCD 3385, 1985
