Klankbron 70: Droomliederen van Maleisië
Droomliederen ontstaan of verschijnen in iemands dromen. Men gaat ervan uit dat als iemand slaapt dat dan zijn ziel of geest gaat zwerven en ontmoetingen heeft met soortgelijke wezens. De origine van een lied, de creatieve uiting en het talent, wordt dan ook toegeschreven aan de geesten van andere levende wezens of aan de essentie van verschijnselen en voorwerpen. Sjamanen zijn dan ook bij uitstek goede lieddromers en hebben dan ook de kracht om te genezen.
Het is een genre van liederen dat beoefend wordt door de oorspronkelijke bewoners van Maleisië, de Jahai, Kensiu, Lanoh, Kintaq, Mendriq, Batek, Temiar, Semai, Jah Hut, Semoq Beri, Cheq Wong, Mah Meri, Semelai en Temoq. Op een paar wasrollen na werd deze muziek het eerst opgenomen in 1941 door een mobiel team van de toen nog Engels koloniale Maleise Radio Omroep onder leiding van E.D. Robertson en de antropoloog H.D. Noone. Dat was geen sinecure want H.D. Noone had 2 maanden nodig om de mensen te verzamelen en een huis te bouwen bij het eindpunt van de weg waar de opname eenheid nog kon komen en waar de mensen konden optreden en verblijven. Bovendien was men toentertijd nog niet in staat om mensen op te nemen die tegelijkertijd zongen en dansden. H.D. Noone wist de Temiar te overtuigen dat ook niet te doen. Het maakt de opname niet representatief maar in vergelijking met de zeldzame wasrol opname die er bestond, was het een hele vooruitgang. Door de tweede wereldoorlog werden de opnamen pas in 1955 uitgebracht als LP door Ethnic Folkways. De LP had meteen een blijvende en diepgaande invloed op menig moderne componist en populaire muzikant. Maar er waren weinigen, zoals Jon Hassell, waaraan de klankbron van vorige maand gewijd was, die dat ook openlijk toegaven.
Droommuziek wordt begeleid door het ritme van bamboe buizen. Die worden door vrouwen gespeeld die tevens als koor optreden. Elke ritmespeelster houdt een bamboe buis in elke hand; een lange mannelijke met een lagere toon en een kortere vrouwelijke met een hogere toon. Beiden worden onafhankelijk van elkaar verticaal tegen de grond of een liggend stuk hout gestoten. Ook wordt er dat soort muziek gemaakt op instrumenten als de mondharp, de bamboe citer, de fluit en neusfluit. Elk soort instrument wordt ingedeeld qua timbre in een klankfamilie en gerelateerd aan bepaalde soorten geesten, Zo wordt de mondharp gebruikt om te communiceren met de bosgeesten, waarbij het ritme, de geproduceerde boventonen en de manier waarop de tonen met elkaar verbonden worden, aangeven welke geest men aanspreekt.
In deze klankbron kunt u luisteren naar de tracks van de LP Temiar Dream Music of Malaya, naar de opnamen van Hans Oesch, een Zwitserse etnomusicoloog, die op zijn eentje met een Uher bandrecorder in 1963 door de binnenlanden van Malakka trok en erin slaagde om van een aantal volkeren die daar leefden opnamen te maken die op twee Lp’s uitgebracht werden door het fameuze label Bärenreiter-Musicaphon. Verder de LP The Negrito of Malacca en de LP The Senoi of Malacca en dan als laatste tracks van de CD Dream Songs and Healing Songs opgenomen bij de Temiar door Marina Roseman tussen 1981 en 1991.
01 Chinchem part 1 1’37
lp Temiar Dream Music of Malaya
Ethnic Folkways Library FE 4460, A3
Recorded by H. D. Noone, 1941
02 Bah Sain 3’37
lp Temiar Dream Music of Malaya
Ethnic Folkways Library FE 4460, A1
Recorded by H. D. Noone, 1941
03Ajin 3’33
lp Temiar Dream Music of Malaya
Ethnic Folkways Library FE 4460, B4
Recorded by H. D. Noone, 1941
04 Bawaji 4’41
LP The Negrito of Malacca
Jahai
Bärenreiter-Musicaphon BM 30 L 2526, A1
Recorded Hans Oesch, 1963
05 Bunga 5’14
Jahai
LP The Negrito of Malacca
Bärenreiter-Musicaphon BM 30 L 2526, A4
Recorded Hans Oesch, 1963
06 Jew’s harp of the Lanoh 1’12
Lanoh
Langset: Jew’s harp
Bärenreiter-Musicaphon BM 30 L 2526, B1
Recorded Hans Oesch, 1963
07 Kerantung 1’22
Terhin: citer
Temiar
LP The Senoi of Malacca
Bärenreiter-Musicaphon BM 30 L 2561, A4
Recorded Hans Oesch, 1963
08 Shaman song for the bamboo zither keranting 2’51
Angi: cither and vocals
Semoq Beri
LP The Senoi of Malacca
Bärenreiter-Musicaphon BM 30 L 2561, A8
Recorded Hans Oesch, 1963
09 Chinchem 6’54
Temiar
LP The Senoi of Malacca
Bärenreiter-Musicaphon BM 30 L 2561, B1b
Recorded Hans Oesch, 1963
10 Noseflute the Tuwala Tree 3’11
CD Dream songs and healing sounds. In the rainforests of Malaysia
Malam, Angah Pandak: Nose Flutes
Smithsonian Folkways SF CD 40417
recorded Marina Roseman 1982
11 Healing Ceremony 6’55
Ading Kerah: main singer
CD Dream songs and healing sounds. In the rainforests of Malaysia
Smithsonian Folkways SF CD 40417
recorded Marina Roseman 1982
12 Sempahkə:h Flower 6’38
Penghulu Along Uda: main singer
CD Dream songs and healing sounds. In the rainforests of Malaysia
Smithsonian Folkways SF CD 40417
recorded Marina Roseman 1991
13 The Princess of Mt Sevilu 10’56
Along Indan: main singer
CD Dream songs and healing sounds. In the rainforests of Malaysia
Smithsonian Folkways SF CD 40417
recorded Marina Roseman 1981
