Klankbron 76. Oorlogsherinneringen.
Naar aanleiding van het drama dat zich nu afspeelt in Oekraïne een Klankbron over oorlog en oorlogsherinneringen in muziek. Niet zozeer over militaire muziek en de klanken die gebruikt worden om vechten op te wekken en te vereren maar over de muziek waarmee de tragedie en het drama ervan en de herinneringen eraan in leven worden gehouden. Luister u naar La Santa Espina een icoon van de Spaanse Burgeroorlog en Catalonië in de jaren dertig van de vorige eeuw; eigenlijk een compositie afkomstig uit het muziektheater. De oorlogsdans van de Irokezen waarmee deze Indianen de oorlog van 1812 herdenken, opgenomen 129 jaar later, in 1941, in Canada, ‘Undzer Shtelt brent’ gezongen in 1946 door Guta Frank, een overlevende van de holocaust die het lied eerder gezongen had in het getto van Krakau om de mensen op te wekken om zich te blijven verzetten. De nwatan war drums van de onafhankelijkheidsoorlog in Biafra tegen Nigeria eind jaren zestig. De muziek van het Gloukoegleu masker dat bij de Dan in Ivoorkust degene is die de oorlog maakt. Chedo een lied van een griot uit Gambia over de oorlog lang geleden tussen de Fulani en de Mandingo in de Sahel regio, waarbij iedereen omkwam behalve drie mensen, een man, een vrouw en een griot zodat de Mandingo konden voortbestaan en het verhaal van de oorlog verteld kon worden. Het instrumentale kora stuk Tara uit Mali dat verbonden is met het gedicht waarin gezegd wordt dat het ten strijde trekken betekent dat men naar de dood gaat. Het Japanse lied Shiro Yama waarin de opstand van de Samoerai van 1873 herdacht wordt en de laatste plek Shiro Yama waar zij hun dood vonden. Falang soldier, een persoonlijk lied van de Khammu zanger Tao Jan Fon Siiwilai uit Noord-Laos, waarin hij vertelt dat hij tijdens de oorlog in Vietnam door de Amerikaanse zendelingszoon William Young geronseld werd om tegen de Pathet Lao te vechten en hoe uiteindelijk van de ene op de andere dag de Amerikaanse officieren met al hun wapens verdwenen waren. Hoho nifa’erua, een lang lied uit Nias over hoe hun eiland vlakbij Sumatra een Nederlandse kolonie werd, Joged Laksmana over hoe prins Laksmana doodgestoken werd door Radin Amperi, naar het verhaal gaat, tijdens de gevechten tussen de Portugezen en Malakka. Als laatste dan Po ro la atu, een instrumentaal muziekstuk van de Chu-ru, waarmee de zielen van de doden geholpen worden op hun reis naar het hiernamaals.
01 La Santa Espina 2’26
Cobla de Barcelone
comp: Enric Morera, lyrics: Angel Guimerà
CD Chants de la guerre d’Espagne
Le Chant du Monde LDX 274 1034, tr. 7
02 The iroquois war dance 2’21
George and Joshua Buck
LP Songs from the Iroquois Longhouse
The library of congress music division recording laboratory AFS L6 B2
rec: William N. Fenton in 1941
03 Undzer shtetl brent 3’26
Guta Frank
rec: David Boder in 1946
The Cummings Center for the History of Psychology at the University of Akron, in Ohio, USA.
04 The nwatan war drums 1’58
LP Drums and chants of fighting Biafra
Afro Request SRLP 5030, A5
05 Gloukoegleu Masque qui fait la guerre 3’38
Dan at Guizreu
LP Masques Dan
Ocora OCR 52. A4
06 Chedo 5’08
Foday Musa Suso
LP Sounds of West Africa. The kora and the xylophone.
Lyrichord LLST 7308, A3
rec: Richard Hill
07 Tara 5’59
Batrou Sékou Kouyaté, N’fa Diabaté
LP Cordes anciennes. Premiere anthologie de la musique Malienne.
Musicaphon BM 30 L 2505, B3
08 Shiro Yama 1’52
Hal Gold
LP Shigin
Ethnic Folkways FE 4220, B5
09 Falang soldier in the war time kort 7’59
Voc: Tao Jan Fon Siiwilai
Ban Mai Muang
soundreporters.bandcamp.com
rec: Fred Gales
10 Hoho nifa’erua 15’42
Sanörölawa – lead singer, Asterius Fau, Soloöta, Tohui, Tafagölösi, Famawani, Daze, Sofumböö, Timbangan, Martinus – choir
CD Nias epic songs and instrumental music
Pan 2014CD, tr. 16
rec: Ernst Heins
11 Joged Laksmana Mati Raden Ditembak 4’35
Ibu Maimunah Mochtar and group
CD Kroncong Moritsko. Sumatra. The journey of sounds.
Tradisom V506, tr.10
rec: Margaret Kartomi
12 Po ro la atu 3’15
Chu-ru musicians from Pro
CD Music from Vietnam 5 – Minorities from the central highlands
Caprice CAP 21674, tr. 8
rec: Torbjörn Samuelsson
