Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975) – Strijkkwartet nr.14, in Fis-gr.t., opus 142 (1973)
- Allegretto, 2. Adagio, 3. Allegretto
Uitvoerenden: Quatuor Danel
CD: Alpha Classics
Valentin Silvestrov (1937-) – Strijkkwartet nr.1 (1974)
Uitvoerenden: Matangi Quartet
CD: Matangi Quartet
Iets meer dan een jaar na het voltooien van zijn laatste en Vijftiende symfonie kwam Sjostakovitsj opnieuw met een strijkkwartet, het Veertiende, in Fis-gr.t., opus 142. De toon is deels klezmer en dansend, deels melancholiek. In het laatste deel duikt een citaat uit Lady Macbeth van Mtsensk op, dezelfde die Sjostakovitsj ook al in het Achtste strijkkwartet gebruikt had.
Min of meer in dezelfde jaren dat Sjostakovitsj zijn laatste kwartetten schreef, trad in Oekraïne een dertig jaar jongere componist op de voorgrond die een geheel andere esthetiek voorstond: Valentin Silvestrov. Het grootste deel van diens eendelige Eerste strijkkwartet speelt zich op een enkele uitbarsting na af op de grens van het hoorbare (kortom: zet de speakers wat luider!) en in een sfeer van uiterste contemplatie.
