Vandaag deel vier en tevens slot in onze serie rond de Stadscomponisten. Waarin twee heel uiteenlopende figuren elkaar ontmoeten.
15 juni was het de Dag van de Componist. Overal in het land klonk muziek van levende componisten. Veel steden hebben intussen hun eigen stadscomponist. De New Music NOW Express, een tot rijdende concertzaal omgebouwde trein, deed zes van die steden aan.
Na muziek van Renske Vrolijk (Almere), Yannis Kyriakides (Amsterdam) en Bart van Dongen (Den Bosch) gaan we vandaag bij nog twee stadscomponisten langs: Lucas Wiegerink uit Arnhem en Toon Hagen uit Zwolle.
Lucas Wiegerink (*1985) studeerde in Den Haag bij Roderik de Man. Al in zijn studententijd waren we bij verschillende concerten waar zijn werk, vaak samen met dat van medestudenten, werd uitgevoerd. Zo klonk in 2009 in het Muziekgebouw aan ‘t IJ zijn Broken lines, uitgevoerd door het Nieuw Ensemble. De basis van zijn stijl is al aanwezig. Allerlei fragmentjes – kort en langer, tonaal en atonaal, melodisch en verbrokkeld – rijgen zich tot grotere structuren aaneen. Het is allemaal geen easy listening, maar je kunt er als luisteraar toch vrij gemakkelijk grip op krijgen.
Later horen we Wiegerink op een concert van Ensemble ELECTRA. “Whirly Girls” heet het concert, en de uitvoerenden zijn ook nog allemaal vrouwen. Wat doet een man op zo’n concert? Een stuk schrijven over vrouwenrechten. In Shame! horen we verwijzingen naar demonstraties voor het vrouwenkiesrecht en andere – al of nog niet verworven – rechten.
In 2014, in de marge van het Gaudeamus Festival, horen we Wiegerink met een compositie voor harp en Disklavier, de hybride piano van Yamaha. Het stuk heeft de nogal prozaïsche titel Sonata for 10 pedals (zeven aan de harp, drie aan de piano). Nee, dan The occult beauty of the finite! Wiegerink schreef het stuk voor de bezetting van klarinet, viool, cello en piano. Dezelfde bezetting als Messiaens Quatuor pour le fin du temps – en dat is vast niet toevallig. Zowel het thema van de schoonheid als van de eindigheid wijst die kant op. Het stuk klonk op een jubileumconcert voor Roderik de Man, die dat jaar 75 werd.
Organist Toon Hagen (*1959) is stadscomponist van Zwolle. Hem vinden we, in tegenstelling tot de andere stadscomponisten, niet in ons opnamearchief terug. Hagen komt uit de wereld van de protestantse kerkmuziek, en dat is nu eenmaal een ander circuit dan de avant-gardemuziek waarin wij verkeren. Wat dat betreft is het goed dat de Dag van de Componist onze bubbels doorprikt, en niet alleen verschillende muziekstijlen maar ook verschillende soorten mensen bij elkaar brengt!
We horen (van cd, zoveel is wel duidelijk) twee orgelstukken: een koraalvoorspel over Psalm 150 en een werk met de naam Shalom. Psalm 150 – Halleluja! Looft den Heere! – schreef Hagen toen Nelson Mandela werd vrijgelaten. Deze blijde gelegenheid wordt passend omlijst met een overvloed aan typisch Afrikaanse syncopen. Shalom citeert een joodse melodie. De vredesboodschap van dit werk is uiteraard actueler dan ooit.
Tot slot hadden we ook graag Annabel Schouten aangekondigd, stadscomponist van ons eigen Utrecht. Helaas hebben we van haar geen opnames en zijn er ook geen cd’s met haar muziek uitgebracht. Maar wat in het vat zit, verzuurt niet. We hebben inmiddels contact gelegd met Annabel, en als we opnames in handen hebben bent u de eerste die het hoort!
Afspeellijst
1. Lucas Wiegerink – Broken lines
2. Lucas Wiegerink – Shame!
3. Lucas Wiegerink – Sonata for 10 pedals
4. Lucas Wiegerink – The occult beauty of the finite
5. Toon Hagen – Psalm 150
6. Toon Hagen – Shalom
