Componisten/uitvoerenden: Barbara | Bohuslav Martinû | Dieterich Buxtehude | Hildegard von Bingen | Linda Catlin Smith
Drie opnamen van concerten met Oude Muziek, met uitstapjes naar Wereldmuziek en Moderne muziek.
“Come let’s fall in love again, let’s turn all the dirt in this world to shiny gold.” Rumi.
In het eerste concert verrijken Hildegard von Bingen en Jalal ad-Din Rumi elkaar in de Hemelse Symfonie van Alexandre Traube. Ensemble is Flores harmonici. Dameskoor Psallentes bracht een compositie van Linda Catlin Smith, die terug gaat op het antifonaal van Salzinnes.
- Symfonie Céleste
Hildegard en Rûmî… Twee bakens op de weg naar kennis, schoonheid en spiritualiteit. Twee genieën, één uit het Westen, de andere uit het Oosten. De creatie van de Zwitserse componist Alexandre Traube en soefizanger Taghi Akhbari brengt de twee werelden samen die behoorlijk congruent zijn en coherent en diep geworteld in de cultuur en religie van hun tijd, de 12e christelijke eeuw en de daaropvolgende islamitische eeuw. Eerst is daar Hildegard von Bingen, abdis, mysticus, dichter, componist, theoloog, predikant, kruidenkundige, voedingsdeskundige, dokter, filosoof. Ze predikt op pleinen predikt, correspondeert met pausen en keizers – die ze aanspoort en berispt. Ze bedenkt een geheime taal en alfabet die toelaat het goddelijke beter uit te drukken.
Dan is er Djalâl ad-Dîn Rûmî, dichter en mystiek denker, auteur van talloze Perzische verzen, gesmeed in het vuur van goddelijke liefde. De beroemd theoloog verruilt de moskee voor de herberg, kruidenthee voor wijn en roept: “Kom, kom, wie je ook bent, kom, of je nu een ongelovige of een afgodendienaar bent of aanbidder van vuur, kom…’. Eeuwen vóór de kwantumfysica spreekt hij over de dynamische dans van de zeven atomen.
Hildegard von Bingen componeerde één van de belangrijkste muziekwerken uit de Middeleeuwen, de Symfonie van de Harmonie van de hemelse openbaringen, muziek die één is met zoveel gedichten van dezelfde auteur, gewoonlijk Symphoniae genoemd. We kunnen Hildegard zien als een heilige vindster (vrouwelijk van trouvère).
Rûmî van zijn kant componeerde geen genoteerde muziek. Muziek heeft voor hem een initiërende en mystieke rol. Kennis en ook de zangkunst, wordt overgedragen van meester op leerling en dat al eeuwen en tot vandaag. De soefizanger die we horen in de Symfonie céleste, Taghi Akhbari, is vandaag de bewaarder van deze traditie. De zanger is vrij in de keuze van de modus en de manier waarop de tekst hem inspireert.
De uitvoerenden
“Flores harmonici”, harmonieuze bloemen, is de naam die in de 13e eeuw verwees naar de versieringen die middeleeuwse liederen doen bloeien. Vandaag is het ook de naam van het Zwitserse (Neuchâtel) ensemble onder leiding van Alexandre Traube die het weer tot leven brengen.
Het repertoire van het vocale ensemble Flores harmonici berust bij Europese zangtradities vanaf het eerste millennium en later, oude polyfonieën. Het ensemble maakt zeldzame programma’s, vaak met moderne premières van historische werken, waarbij zowel door rigoureus filologisch onderzoek als creativiteit de grenzen tussen genres en tijdperken overschreden worden.
- De Heiligen van Salzinnes
Het in oude muziek gespecialiseerde dameskoor Psallentes onder leiding van Hendrik Vanden Abeele concerteerde op 4 februari van dit jaar in de Sint-Jozefkerk in hartje Namen, de hoofdstad van Wallonië, België. Ze brachten een compositie die ze bij de Amerikaans Canadese componiste Linda Catlin Smith bestelden: een pareltje. De compositie gaat terug op het antifonaal van Salzinnes, een verlucht koorboek afkomstig uit de cisterciënzerabdij van Salzinnes aan de rand van Namen in het huidige België. Het koorboek kwam tot stand in 1555.
- Cantate Domino
We ronden deze aflevering van Concertzender Live met oude muziek met de Cantate ‘Cantate Domino’ van Dietrich Buxtehude door Paul De Maeyer, orgel en Renate Weytjens, Hanne Hautekiet, Erik Van Nevel zang. Zij concerteerden op 2 juni 2023 in de Sint-Martinuskerk in Sint-Martens Bodegem, België.
Playlist
- Symfonie Céleste
Verset d’entrée psaume
Antienne O splendidissima gemma (début)
Psaume 109 Dixit Dominus
Reprise O splendidissima gemma
Mathnawi, livre 6, Comment le roi
Antienne Karitas habundat
Psaume 112 Laudate pueri Dominum
Diwan-e Shams e Tâbrîzî 583, L’océan sans bords
Reprise Karitas habundat ·
Antienne Nunc aperuit
Début du psaume 121 Lætatus sum
Diwan-e Shams e Tâbrîzî 464, L’union
Reprise Nunc aperuit
Antienne O orzchis ecclesia (début)
Capitule
Hymne : séquence O virga ac diadema
Diwan-e Shams e Tâbrîzî 442, L’idole
Verset
Antienne à Magnificat O tu illustrata
Hildegard von Bingen en Jalal ad-Din Rumi
Flores Harmonici met Taghi Akhbari, Carolina Acuña en Estelle Nadeau, zang en Alexandre Traube, organetto.
Dit concert vond plaats op 12 augustus 2023 in de kerk vlakbij het voormalige Hôpital de Notre Dame à la Rose in Lessen, België. Het was onderdeel van het concertweekend Musica Sacra.
- De Heiligen van Salzinnes
Linda Catlin Smith
Psallentes o.l.v. Hendrik Vanden Abeele, met Amélie Renglet, Sarah Abrams, Veerle Van Roosbroeck, Lisa De Rijcke, Elisabeth Colson, Kerlijne Van Nevel en Barbara Somers.
Goeyvaerts Strijktrio met Fedra Coppens (viool), Vincent Hepp (altviool) en Pieter Stas (cello).
Dit concert vond plaats op 4 februari 2024 in de Sint-Jozefkerk in Namen (Wallonië, België)
- Cantate Domino
Dietrich Buxtehude
Paul De Maeyer, orgel en Renate Weytjens, Hanne Hautekiet, Erik Van Nevel zang.
Dot concert vond plaats op 2 juni 2023 in de Sint-Martinuskerk van Sint-Martens Bodegem (België).
Op de foto: Alexandre Traube
Opnames, samenstelling en presentatie: Leo August De Bock
