De Nacht: Wereldmuziek

In dit nachtprogramma van de Concertzender gaan wij luisteren naar muziek die de tijdverloop transformeert. Soms ervaart de luisteraar de totale tijdstilstand, soms lijkt het dat de tijd als honing vloeit. De Nacht is juist een goede moment om ons begrip van de tijd aan te tasten.
We gaan luisteren naar traditionele muziek uit China en Kazakstan.
 
Bodhisatva speelt de guqin, Noordelijke Wei Dynastie (386–534).

In de eerste helft van de nacht luisteren we naar de guqin (uitspreken: koe-tsjin), een Chinese citer met over 3.000 jaar geschiedenis. Confucius was een meester op de Guqin en het was zijn meest geliefde muziekinstrument.
In de vorige uitzending hebben we naar de 4 eerste CD’s geluisterd uit de “Anthologie van de Chinese traditionele volksmuziek” uitgebracht in 2007 onder de redactie van Wang Di. Op de volgende 4-CD’s uit deze mooie 8-delige collectie staan gecomponeerde stukken voor de qugin van verschillende scholen uit de laatste 1.500 jaar geschiedenis van dit bijzondere instrument.

Qobyz speler.
In de tweede helft van de nacht hoort u de muziek gespeeld op de qobyz, of de khyl-qobyz, een cello-achtige vedel uit Kazakhstan. Het is gemaakt van een stuk hout en heeft open klankkast, en lijkt wel op een grote lepel. In de klankkast wordt een spiegel geplaatst, op de nek van het instrument worden metalen objecten opgehangen, samen met veertjes van een uil. De snaren worden gemaakt van paardenhaar. De speler drukt de snaren niet tegen de nek zoals bij een gewone cello, maar zijn vingers raken de snaren alleen aan met wisselende kracht.  Zo wordt een rijkdom aan boventonen geproduceerd en vervolgens maakt het instrument een klank dat op een menselijke stem lijkt. In Kazakhstan gelooft men dat dit instrument magische en helende krachten heeft. Met hulp van de qobyz kan de speler reizen tussen de werelden van mensen, geesten en sferen.  We gaan luisteren naar de opnames uit de serie “Eternal Melody”,  een collectie archiefopnames van de Kazakse traditionele instrumenten uitgebracht in Kazakstan op aanvraag van de Ministerie van Cultuur.

Blok 1 (Quqin)

1. Elegant Orchid in Jieshi Tune
2. Qu Yuan’s Lament
3. Guangling Strains
4. Sunny Spring
5. Mo Di’s Grief At Silk Being Dyed
6. Clouds Over The Xiao And Xiang Rivers
7. Plane Tree Leaves Whirling In Autumn Winds
8. Thinking Of An Old Friend
9. Autumnal Scenery Beyond The Great Wall
10. Conversation Between Fisherman And Woodcutter

Blok 2 (Quqin)

1. Autumn Reflections By The Dongting Lake
2. A Grieved Life In Changmen Palace
3. Fishermens Song
4. Plum Blossom Melody – Three Variations
5. A Flying Dragon
6. The Song of the Woodcutter
7. Listening to the Mumuring of Spring Water
8. Running Water
9. Creaks Of The Oars
10. Eighteen Beats On The Hujia
    CD: Various Artists Chinese Traditional and Folk Music: Guqin Vol. 5 CRC HCD-0491

Gugin on video
Blok 3 (Qobyz)

1. Korkyt – Konyr
2. Korkyt – Korkyt variant 1
3. Korkyt – Korkyt variant 2
4. Korkyt – Korkyt Saryny
5. Korkyt – Jelmaia
6. Korkyt – Jelmaia variant 2
7. Korkyt – Ushardyng Uluuy
8. Korkyt – Auppai
9. Korkyt – Targil Tana
10. Korkyt – Bashbai
11. Korkyt – Elim-ai, Khalqym-ai
12. AbyZ – Abyz Tolgaui
13. Baubek – Saryn
14. Baubek – Konyrjai
15. Baubek – Akku
16. Kazbek Aben – Koshtasu
17. Kazbek Aben – Torgai tolgai
18. Kazbek Aben – Sibizgi
19. Kazimbet – Kozimbettin saryny
20. Saghyntai – Saghyntaidyng Kuii
21. Kozben – Saryn
22. Tilep – Baqsy

Blok 4 (Qobyz)

1. Zhappas Qalambai – Munglyq-Zarlyq
2. Zhappas Qalambai – Qongyr
3. Zhappas Qalambai – Qanshaiym
4. Zhappas Qalambai – Qasgyr
5. Zhappas Qalambai – Yqylas
6. Zhappas Qalambai – Qazan (2 Version)
7. Zhappas Qalambai – Zhez Kilik (1 Version)
8. Zhappas Qalambai – Zhez Kilik (2 Version)
9. Zhappas Qalambai – Marsh
10. Saghyntai Elepan – Kertolghau (1 Version)
11. Daulet Myqtybal – Kertolghau (2 Version)
12. Daulet Myqtybal – Erden
13. Daulet Myqtybal – Zhalghyz Ayaq
14. Daulet Myqtybal – Qazan (1 Version)
15. Daulet Myqtybal – Airauyqtyng Ashy Kuii
16. Daulet Myqtybal – Zholaushynyng Qongyr (1 Version)
17. Daulet Myqtybal – Zholaushynyng Qongyr (2 Version)
18. Daulet Myqtybal – Qambar Batyr
19. Daulet Myqtybal – Shyngyrau
20. Daulet Myqtybai – Aqqu
21. Smatai Umbetbai – Qongyr
22. Zhappas –  Qazan
23. Yqylas – Aqqu
24. Yqylas – Zhez Kiik
25. Nurghazy Zhienkhanuly – Arqa Saryny
26. Nurghazy Zhienkhanuly – Arghyn Arma
    CD: Eternal Melody CD 1-3 Kazakh Kuis performed by qobyz, sybyzghy and other traditional music instruments  © EL Producer Centre

Blok 5 (Qobyz)
Raushan Orazbaeva speelt klassieke stukken geschreven voor qobyz

Raushan Orazbaeva

1. Abyz Tolgau
2. Kazan
3. Airauktyin Ashy Kuyi
4. Maida Konyr
5. Togys Tarau
6. Bes Tore
7. Ykhlas
8. Zheskyik
9. Kaskyr
10. Akku
11. Sharken
12. Zhappas
13. Saryn
14. Aral Muny
15. Konyr
    CD: Raushan Orazbaeva “Akku”, Felmay FY 8076
    

Raushan Orazbaeva on video