Dwarsliggers & Buitenbeentjes

Dit is de tweede uitzending waarin wij aandacht besteden aan de bijna onvoorstelbaar lange loopbaan van Bill Holman, die via de arrangementen van Gerry Mulligan en de Stan Kenton Big Band een buitengewoon bekwame ambachtsman is geworden.

Als de tenorsaxofonist Bob Cooper aan het eind van 1951 opstapt bij het orkest van Stan Kenton wordt Bill Holman begin 1952 zijn opvolger. Personeelswisselingen in de saxofoonsectie zijn bij Kenton altijd schering en inslag geweest; als Bill Holman in de herfst van 1953 de saxofoonsectie van Kenton alweer vaarwel zegt om zich geheel en al op het componeren en arrangeren in dienst van Kenton te kunnen storten dan heeft hij te maken gehad met een bonte optocht aan collega’s. Bij de altisten: Dick Meldonian, Lennie Niehaus, Lee Konitz, Vinnie Dean, Don Carone en Dave Schildkraut. Bij de tenoren: Lee Elliot, Richie Kamuca, Zoot Sims en Ed Wasserman. Bij de baritons: Bob Gioga, Hank Levy en Tony Ferina. 

Kenton en Bill Holman komen betrekkelijk snel tot de conclusie dat hij weliswaar goed meekomt in de saxofoonsectie en ook solistisch wel het een en ander in zijn mars heeft, maar dat de ware roeping van Holman meer bij het componeren en arrangeren ligt. In september ’52 ligt de eerste compositie van Bill Holman al op de lessenaars van de Kenton band: Invention For Guitar (Sal Salvador) And Trumpet (Maynard Ferguson). In 1953 worden er drie stukken van Bill Holman door de Kenton band vastgelegd: Bags (solist: bassist Don Bagley), Theme And Variations (Holman: “a completely written-out piece for the band with no solos”) en Zoot (solist: tenorsaxofonist Zoot Sims). In 1954 worden er zelfs negen arrangementen door de Kenton band geregistreerd voor het Capitol label.

Kenton is aanvankelijk zo onder de indruk van de frisse schrijftrant van de jonge arrangeur dat hij in 1954 een album laat verschijnen met acht arrangementen van Bill Holman: Kenton Showcase: THE MUSIC OF BILL HOLMAN (Capitol). In de serie Kenton Presents Jazz (Capitol)  komt er in datzelfde jaar zelfs nog een tweede l.p. uit met arrangementen van Bill Holman, ditmaal niet vertolkt door de big band van Kenton maar speciaal geschreven voor een octet bevolkt door voornamelijk Kentonians.

In 1955 verschijnt er wederom een album met (zes) Bill Holman arrangementen, vertolkt door het orkest van Stan Kenton : Contemporary Concepts. Maar Kenton maakt zich er tijdens de beide opnamesessies voor Contemporary Concepts met een Jantje van Leiden vanaf: hij vindt dat de stukken na één take al publicabel zijn (terwijl de complete band zoveel aardigheid in deze arrangementen heeft dat ze er nog best een paar takes tegenaan willen gooien om een maximaal resultaat te bereiken), Kenton laat zich als piano-solist niet één keer horen en bovendien is Bill Holman (de auteur van de arrangementen) niet bij de sessies aanwezig, omdat Kenton hem daarover niet heeft geïnformeerd.

KAPITEIN KENTON WIL ZIJN GEKAAPTE SCHIP WEER TERUG HEBBEN

Wat is hier aan de hand? Kenton heeft aan het eind van 1954 zijn bekomst gekregen van de arrangeerstijl van Bill Holman, die bij nader inzien veel te sterk afwijkt van de Kenton-dogma’s. Kenton wil geen swingende band à la Count Basie of Woody Herman, geen visionaire bebop band als die van Dizzy Gillespie, en natuurlijk ook geen band zoals die van Charlie Ba    rnet met Ellingtoniaanse klankkleuren.

Met de arrangementen van Bill Holman, solisten als Zoot Sims en een subtiel swingende big band drummer als Mel Lewis is de Kenton-organisatie niet langer een statig, onkwetsbaar cruise-schip maar een stampend, water makend Olympisch zeiljacht (zoals ik het voor het gemak maar even samenvat).

Kenton wil zijn orkest terug, het moet weer een statisch society-orkest worden of een bombastische concept-band, maar vooral geen genadeloos swingend orkest met eindeloze bebop solo’s. 

Zoot Sims heeft het maar kort bij Kenton uitgehouden en is na een aanvaring met de grote baas zelf opgestapt, de trompettist Al Porcino (die zich een uitgesproken en goed van de tongriem gesneden verdediger van de Bill Holman-koers heeft betoond) wordt door Kenton uit het orkest gegooid, net als Bill Holman.

Bill Holman, in 1955 chief arranger voor Kenton,  heeft heeft in een  paar jaar zoveel roem vergaard bij de Kenton band dat hij vol vertrouwen de opdrachten van andere bandleiders durft af te wachten. Big band-leiders als Terry Gibbs, Buddy Rich, Maynard Ferguson, Louis Bellson, Shorty Rogers, Gerry Mulligan en Count Basie zijn dankbare klanten van Bill Holman. Hij treedt ook op met Mel Lewis, Richie Kamuca en  Shelly Manne, maar wegens problemen met zijn gebit moet hij in 1966 stoppen met tenorsax-spelen. En met het inzakken van de big band-markt ziet Bill Holman zich gedwongen om vooral voor de film- en televisie-wereld te gaan schrijven.  Al weten de vocale vedettes hem altijd te vinden: Peggy Lee, Carmen McRae, Anita O’Day, Sarah Vaughan, Tony Bennett en Natalie Cole.

Tussen 1980 en 2000 is Bill Holman veel in Europa te vinden: de radio big bands in Keulen (WDR), Hamburg (NDR), Stuttgart (SWR),  Frankfurt (H.R.), Berlijn (RIAS), Londen (BBC),  Kopenhagen (D.R.), Oslo (NRK) en Hilversum (Metropole Orkest) weten hem vaak meerdere malen voor breed opgezette projecten te strikken. En ook de jazz-opleidingen aan de conservatoria zijn geïnteresseerd in zijn visie.

Tussen 1987 zijn er ook weer nieuwe big band albums van Bill Holman uitgekomen: The Bill Holman Band (1987, JVC), A View From The Side (1995, JVC), The Music of Thelonious Monk (1997, JVC) en The Bill Holman Band Live (2004, Jazzed Media) en Hommage (2007, Jazzed Media).

In de eerste in memoriam uitzending heb ik al stukken van die late c.d.’s laten horen.

Vandaag 16 stukken uit de periode 1953—1955, toen Bill Holman werkzaam was voor Stan Kenton.

SPEELLIJST

***Bill Holman—tenorsax, Carl Perkins—piano, Leroy Vinnegar—contrabas, Larry Bunker—drums

#  1.   Joce (Bill Holman)   2:43

#  2.   The Best Thing For You (Irving Berlin)   2:37

#  3.   Don’t Take Your Love From Me (Henry Nemo)   3:17

#  4.   Scratch (Bill Holman)   2:54

Opname: Capitol Studios, L.A., 3 juni 1955

—contrabas, Shelly Manne–drums

***Conte Candoli—trompet, Bob Enevoldsen—ventiel-trombone, Bill Holman—tenorsax, arrangementen, Dave Madden—baritonsax, Paul Moer—piano, Ralph Pena—contrabas, Shelly Manne—drums

#  5.   Where Or When (R.Rodgers-L.Hart)   3:04

#  6.   My Buddy (W.Donaldson-G.Kahn)   2:41

#  7.   The Mild One (Bill Holman)   2:54

#  8.   Bon Mot (Bill Holman)   5:06

Opname: Capitol Studios, L.A., 13 juli 1955

***Stan Kenton Orchestra, met o.m. Stan Kenton—piano, Bob Lesher—gitaar, Don Bagley—contrabas, Stan Levey—drums en Lee Konitz—altsax, tevens enige solist in vier door Bill Holman gearrangeerde composities:

#  9.   Of All Things (Bill Holman)   3:16

#10.   Lover Man (Ramirez-Davis-Sherman)   4:19

#11.   In Lighter Vein (Bill Holman)   2:40

#12.   My Funny Valentine (Rodgers-Hart)   3:14 

Opname: Capitol Studios, L.A., 1 maart 1954

***Stan Kenton Orchestra, met o.m. Stan Kenton—piano, Sal Salvador—gitaar, Don Bagley—contrabas, Stan Levey—drums:

#13.   Bags (Bill Holman), solist: Don Bagley—contrabas   3:02

Opname: Capitol Studios, L.A., 28 januari 1953

***Stan Kenton Orchestra, met o.m. Stan Kenton—piano, Barry Galbraith—gitaar, Don Bagley—contrabas, Stan Levey—drums:

#14.   Zoot (Bill Holman), solist: Zoot Sims—tenorsax   3:12

Live-Opname: Alhambra Theatre, Parijs, 18 september 1953

***Stan Kenton Orchestra, met o.m. Stan Kenton—piano, Ralph Blaze—gitaar, Max Bennett—contrabas, Mel Lewis—drums:

#15.   Cherokee (Noble), solist: Lennie Niehaus—altsax    3:06

#16.   Yesterdays (Kern-Harbach), solist: Bill Perkins—tenorsax    5:34

#13 t/m #16: Bill Holman—arrangeur   

Opname: Universal Studios, Chicago, 20 juli 1955

Bronnen:

# 1 t/m # 8: Kenton Presents Bob Cooper, Bill Holman & Frank Rosolino (Mosaic 4 CD-Box—185) (1999)  

# 9 t/m # 16: Stan Kenton: The Complete Capitol Recordings of the Holman and Russo Charts (Mosaic 4 CD-Box—136) (1991)