Dwarsliggers & Buitenbeentjes

(tekst: Peter Smids)

Ik kan me nog herinneren hoe ik als opstandige puber van 16 deze muziek meteen in mijn hart sloot: vooral die lekker lopende, pakkende thema’s van Ornette Coleman konden mij zeer bekoren, de beide blazers (Don Cherry en Ornette Coleman) waren in hoge mate onvoorspelbaar en grillig en duidelijk herauten van een nieuw tijdperk. De pianist (Walter Norris) echter sluit stilistisch absoluut niet aan bij de revolutionaire ambities van het duo Coleman + Cherry. Als begeleider voorziet Walter Norris de beide blazers van uitgesproken rake akkoorden en sierlijke single note-lijntjes, maar als solist is hij overduidelijk een  representant van de Art Tatum-Bud Powell-Tommy Flanagan school.

De Down Beat-criticus John A. Tynan vond dat Walter Norris heel wat evenwichtiger uit de hoek kwam dan de zielsverwante blazers: “Pianist Norris is the most satisfying soloist on the album and should certainly record a set of his own. His comping is always sympathetic to the hornmen, and his creation and development of original solo lines show why he is so highly regarded by musicians in the Los Angeles area.” 

Maar terwijl de beeldenstormers Coleman en Cherry tussen 1958 en 1961 meer dan een half dozijn albums op de markt brachten die vrijwel allemaal een iconische status hebben verworven in de jazz-geschiedenis moest Walter Norris tot augustus 1974 wachten voor hij eindelijk a set of his own mocht opnemen.

SPEELLIJST

*Ornette Coleman Kwintet: Don Cherry (trompet), Ornette Coleman (altsax), Walter Norris (piano), Don Payne (bas), Billy Higgins (drums)

#   1.   When Will The Blues Leave? (Ornette Coleman) (4:58)

#   2.   Jayne (Coleman) (7:17)

#   3.   The Blessing (Coleman)

#   4.   Chippie (Coleman) (5:37)

Bron: The Music of Ornette Coleman: Something Else!!!! (Contemporary C.D.)

Opname: Los Angeles, februari/maart 1958

**Walter Norris (piano) & George Mraz (bas)

#   6.   Drifting (Walter Norris) (5:52)

#   7.   Nota Cambiata (Norris) (4:23)

#   8.   Space Maker (Norris) (7:24)

#   9.   Rose Waltz (Norris) (4:00)

# 10.   Thumbs Up (Norris) (6:13)

Bron: Walter Norris & George Mraz: Drifting (ENJA C.D.)

Opname: München, 18 augustus 1974

“ I EVEN SUGGESTED TO ORNETTE THAT HE RECORD  WITHOUT PIANO ”

Lid zijn van een kwintet dat de jazzwereld op zijn grondvesten doet schudden moet voor de intelligente, welbespraakte Walter Norris een hele gedenkwaardige ervaring zijn geweest, maar in zijn autobiografie In search of musical aesthetics-A pianist’s life in jazz (2005) maakt hij aan zijn betrokkenheid bij het Ornette Coleman kwintet weinig woorden vuil: “ Ornette Coleman telephoned; he was scheduled to record with his quintet for Contemporary Records (een tamelijk behoudend West Coast-label; P.S.) and wanted me on the date. Although I found Ornette most compatible, I had to say that I was not the pianist for him because my perception is based on welltempered tuning and Ornette bends the tonality, but I didn’t know who else to suggest; Monk would surely not fit. I even suggested to Ornette that he record without piano. He argued, so we began rehearsing three times every week for five months. On each occasion as we played, he made changes in the music and I made these notations on manuscript. Then at the recording date in the studio he again made slight alterations and because of these many changes the musical phrases sound molded; his compositions were actually shaped organically. I enjoyed the rhythm section and was stimulated by the support of Billy Higgins and Don Payne.  Ornette moans, cries and groans within his own conception of tonality in a most soul disturbing way but since pianos en pianists belong to the welltempered world of tuning, I don’t share or identify with Ornette’s emotional suffering in the way other listeners experience his music. I’ll phrase in that Don Cherry was the true musical brother for Ornette.”  

Ik kan me het  zuinige toontje van Walter Norris eerlijk gezegd wel voorstellen: met zijn Wohltemperiertes Gedankengut  was hij in dit kwintet in feite een Fremdkörper, en hoe fris en overdonderend de composities van Ornette ook aandeden de beide blazers eindigden in hun solo-rollen maar al te vaak na een veelbelovende afsprong in een doodlopend steegje waar ze nog wat verweesd stonden na te pruttelen.  Maar Ornette en Don Cherry waren niet voor een kleintje vervaard en hadden de kunst van het doelgericht maar grillig improviseren ruim een jaar later aardig onder de knie gekregen,  vanaf hun eerste Atlantic-album: The Shape of Jazz To Come (mei 1959).

In ieder geval kan Walter Norris zich erop beroemen dat hij als solist een serie uitgebalanceerde miniatuurtjes heeft bijgedragen aan de debuut LP van een van de grootste onrust stokers uit de geschiedenis van de jazz.

PRODUCTIE DRIFTING GING NIET VAN EEN LEIEN DAKJE 

Als lid van de Thad Jones-Mel Lewis Orchestra maakt Walter Norris in juni 1974 een uitgebreide tournee door Europa, die begint in Amsterdam en eindigt in Perugia. Na afloop van een uiterst succesvolle serie concerten door deze zeldzaam hoog aangeschreven big band reizen de pianist en de bassist van het gezelschap naar München waar zij een engagement moeten vervullen in The Domicile. De alerte bazen van het in 1971 in München gestarte ENJA-label, Matthias Wickelmann en Horst Weber, weten na één avondje Norris & Mraz genoeg: dit duo dient onverwijld gecontracteerd te worden.

In zijn autobiografie doet Walter Norris uitgebreid verslag van de rampspoed die de productie van zijn debuut LP omgaf: “ During our second night in The Domicile (een legendarische jazzclub, die in november 1981 heeft moeten stoppen: P.S.) Matthias Winckelmann en Horst Weber of ENJA Records asked to meet me the following afternoon; they offered a duo recording with Mraz for the coming Sunday.  A few years before I had thought that I’ll probably never record again; and now after thirteen years I might get back on the map with a new vinyl LP. But not without a momentary set-back; Matthias phoned my room from the reception desk: “Well, I have bad news; the recording studio burned completely in the early morning hours.” My gut contracted, the heart sank. “But don’t worry, we’ll get another studio.”, and he did. Trixi Studio had one of the most sensitive instruments, a small Steinway [ M ] with a beautiful regulation. Herbert Klimt immediately became my favorite engineer; I felt he understood how to record my playing. Baldur Bockhoff, critic for Süddeutsche Zeitung, was present and he had already written an outstanding review of my solo evening in The Domicile. But by the third hour, the engineer warned that an electrical storm was approaching and if there was thunder, it would sound like a hand clap in the studio; we had to hurry and the moment after I finished “Thumbs Up” we heard a muffled boom. The recording date of “Drifting” was finished by the fourth hour and we headed directly to a restaurant. Later in the hotel I packed my suitcase but couldn’t sleep, so I had a few drinks and walked the streets with my adrenaline rush until the morning sun rose. As the taxi took me to the airport for the flight to JFK, I contemplated my next steps; something had to happen with this LP. Next week in New Jersey Matthias phoned and told me to sit down: “I have bad news; there was an erasure in the studio just after your solo on “Space Maker” . He continued explaining that since Mraz was still in München, and if I had no objection, he could record the bass solo alone; then they could splice (copy & paste) the opening melodic section for the closing chorus. I responded enthusiastically: “Great! I’ll have an unaccompanied solo by Mraz. This is better than  finding baskets of gold at the end of the rainbow!”

In the studio Mraz suggested that they play the last eight-measure phrase of the piano solo through his earphones plus the opening four measures of his solo and he would then begin improvising what would be used for the recorded insert. “But, when will I know to stop playing?” Matthias answering from inside the recording booth: “We will wave our hands.” Of course, the splice within the first four-measures of his solo is perfect and no musician could ever notice where it took place. Mraz occasionally glanced at the window of the recording booth while playing, but Matthias and the engineer were so mesmerized  by what they heard that they forgot to wave their arms. After four minutes and some seconds Mraz ended what I consider to be the best improvised bass solo I’ll probably ever hear. Once again, my wish came true!