Een os op het dak 62: De Os in tijden van oorlog #25.
Een introductie van eigentijdse muziek in gewonemensentaal.
Aflevering tweeënzestig van Een os op het dak van Thea Derks, vernoemd naar haar boek Een os op het dak: moderne muziek na 1900 in vogelvlucht.
Sinds de vorige aflevering is de wereld er bepaald niet vrolijker op geworden. Rusland begint terrein te winnen in Oekraïne, en Israël heeft inmiddels een groot deel van de Palestijnse bevolking uitgemoord. Gaza wordt nog steeds meedogenloos bestookt, ook al heeft het Internationaal Strafhof Israël opgedragen onmiddellijk te stoppen en Netanyahu en Gallant gedaagd wegens oorlogsmisdaden.
Vluchten kan niet meer, zongen Jenny Arean en Frans Halsema al in 1971; de tekst van Annie M.G. Schmidt blijft schrikbarend actueel.
Vandaag openen we met The Creation of Eve van de Oekraïense componist Denys Bocharov. Hij werd in 1989 geboren en volgens een oudere collega vermijdt hij trends en populariserende tendensen: ‘Hij streeft altijd naar het hoogst bereikbare en zal die Olympus vast gaan bereiken’, schreef Oleksandr Shchetynsky, van wie eerder muziek klonk in aflevering 51).
Denys Bocharov schreef The Creation of Eve in opdracht van het Ensemble Proton Bern, dat het in juni 2023 in première bracht in de vermaarde Dampfzentrale (Stoomcentrale) in Bern.
Waar Oekraïne een schijnbaar onuitputtelijk reservoir aan componisten heeft, geldt dat helaas niet voor Palestina. Voor WOII kende het land een redelijk bloeiende klassieke muziekscène, zoals o.a. te horen in aflevering 56. Maar sinds de stichting van Israël in 1948 en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de Palestijnen is de situatie enorm verslechterd. Wie zijn heil niet in het buitenland zoekt moet opboksen tegen de islamitische heersers die muziek verketteren.
In 2013 namen de Dresdner Sinfoniker het op voor de Palestijnen in Symphony for Palestine, die ze o.a. uitvoerden in Jenin, Jeruzalem en Ramalla. Deze werd gecomponeerd door de Iraanse componist Kayhan Kalhor en is opgedragen aan twee Palestijnen: Juliano Mer-Khamis, de in 2011 vermoorde oprichter en directeur van het Freedom Theatre in Jenin, en de 11-jarige Ahmed Khatib, die in 2005 door een Israëlische soldaat werd doodgeschoten. Dit verhaal baarde wereldwijd opzien toen diens ouders zijn organen doneerden aan Israëlische kinderen.
Ondanks de sombere tijden en alle oorlogsgewoel blijven er aan de lopende band nieuwe cd’s verschijnen. We besluiten deze uitzending met Celestial Mechanics van George Crumb, dat onlangs werd opgenomen door de pianisten Tamara Laverman en Hanke Scheffer.
De 1e druk van Een os op het dak is uitverkocht, maar via boekenbestellen.nl ontvangt u een exemplaar van de 2e druk.
1. Denys Bocharov. The Creation of Eve.
Ensemble Proton Bern, live opname.
Wereldpremière 20-6-2023 in Dampfzentrale Bern.
2. Kayhan Kalhor [foto]. Deel uit Symphony for Palestine.
Dresdner Sinfoniker olv Andrea Molino.
Kamil Shajrawi, Arabische viool. Mehri Asadullayava, kemanche.
Emil Bishara, oud. Nermin Hasanova, qanun. Naif Serhan, slagwerk.
Live opname Palestine Broadcasting Corporation 2013.
3. George Crumb. Celestial Mechanics.
Tamara Laverman & Hanke Scheffer, piano.
