In tegenstelling tot Pierre Boulez, had de Hongaar György Ligeti (1923-2006) weinig belangstelling voor seriële technieken. Voor hij in 1956 uit Hongarije vluchtte, componeerde hij een Eerste strijkkwartet ‘Métamorphoses nocturnes’ (1954), dat in veel opzichten een voortzetting is van de muziek van Bartók.
Vrijwel gelijktijdig met Ligeti componeerde ook György Kurtág een Eerste strijkkwartet (opus 1, 1959), dat bij hem uit zes korte deeltjes bestaat. Hij beschouwde het werk later als de ‘expositie van zijn gehele levenswerk’. Bijzonder zijn ook Aus der Ferne III en V, als hommage en In Memoriam voor de uitgever Alfred Schlee. In 1967 ontstond Zestiende strijkkwartet van Alois Haba, geschreven in een systeem waarin de grote secunde verdeeld is in vijf tonen in plaats van vier, zoals in het kwarttoonsysteem. De samenklanken vragen in het begin wat gewenning, maar zijn fascinerend.
György Ligeti (1923-2006) – Eerste strijkkwartet
‘Métamorphoses nocturnes’ (1954)
- Allegro grazioso, 2. Vivace, capriccioso, 3. Adagio mesto, 4. Presto, 5. Prestissimo, 6. Andante tranquillo, 7. Tempo di valse, moderato con eleganza, un poco capriccioso, 8. Subito prestissimo, 9. Allegretto, un poco gioviale, 10. Prestissimo, 11. Ad libitum, senza misura, 12. Lento
Uitvoerenden: Artemis Quartet
CD: Warner Classics
György Kurtág (*1926) – Eerste strijkkwartet, opus 1 (1959)
- Poco agitato, 2. Con moto, 3. Vivacissimo – Lento, 4. Con spirito, 5. Molto ostinato, 6. Adagio
Uitvoerenden: Athena String Quartet
CD: NEOS
Alois Hába (1893-1973) – Strijkkwartet nr.16, opus 98 (1967)
- Calmo. Andante cantabile, 2. Con affezione. Allegro vivace, 3. Indeciso. Allegro moderato, 4. Duramente. Allegretto / Melodia cantabile, 5. Sognando. Vivacissimo, 6. Con concentrazione. Andante cantabile, 7. Fermamente. Allegro energico, 8. Allegramente. Allegretto.
Uitvoerenden: Hába Quartet
CD: NEOS
György Kurtág (*1926) – Aus der Ferne III (1991), voor de 90e verjaardag van Alfred Schlee
Uitvoerenden: Athena String Quartet
CD: NEOS
György Kurtág (*1926) – Aus der Ferne V (1999), In memoriam Alfred Schlee
Uitvoerenden: Athena String Quartet
CD: NEOS
