In dit programma klinkt één groot werk: de Missa Sanctissimae Trinitatis van Jan Dismas Zelenka.
Zelenka had een grote voorkeur voor het contrapunt. Daarin was hij in Wenen grondig onderwezen door Johann Joseph Fux. In zijn sacrale werken, die hij in Dresden componeerde, waar hij aan het hof verbonden was, komt dat tot uitdrukking. Niet voor niets wordt hij wel de ‘katholieke Bach’ genoemd.
Maar in de laatste fase van zijn leven veranderde de muzikale smaak. Melodie werd belangrijker dan harmonie en de sacrale muziek kwam steeds meer onder invloed van de opera.
In die tijd, zo rond 1740, componeerde Zelenka vijf grote missen waarin hij de oude contrapuntische stijl vermengt met elementen uit de opera, zoals aria’s.
Eén van die missen is de Missa Sanctissimae Trinitatis, die is onderverdeeld in negentien delen, waaronder aria’s. Opvallend is ook dat Zelenka in het orkest een chalumeau gebruikt, naast twee traverso’s, twee hobo’s, strijkers en basso continuo.
Jan Dismas Zelenka (1679-1745)
1. Missa Sanctissimae Trinitatis (ZWV 17)
Anna Hlavenková, sopraan. Magdalena Kožená, alt. Lubomír Moravec, altus. Richard Sporka, Stanislav Předota, tenor. Michal Pospíšil, bas. Musica Florea olv. Marek Štryncl
(cd: “Missa Sanctissimae Trinitatis” – Studio Matous MK 0017-2 231, 1994)
aanvulling:
Jan Dismas Zelenka
2. Uit Capriccio in G (ZWV 183): canarie – aria
The Bach Ensemble olv. Daniel Abraham
(cd: “The Capriccios” – Sono Luminus DSL-92163, 2012)
afbeelding: Titelpagina van Missa Sanctissimae Trinitatis (Petrucci Music Library)
