Klassieke muziek uit Algerije. ‘La noria des modes’.
In deze aflevering van Oriënt Express gaan we luisteren naar ‘La noria de modes’ (Na’ourat Al-toubou’ aka Djessa Errahaoui ) oftewel het rad van de modi, een bekend stuk uit de Arabisch – Andalusische muziektraditie. Deze traditie stamt af van het Arabisch middeleeuwse Zuid Spanje en is Malouf genaamd in Tunesië en oost Algerije.
‘La noria de modes’ is genoemd naar een gedicht van de Tunesische dichter en mysticus Mohammed Al – Dharif (o.1385). Het gedicht is van oorsprong een lofdicht aan de profeet Mohamad en zijn kleinzoon Al-Husayn. Het gedicht heeft verschillende mystieke interpretaties en citeert de namen van 12 modi van de Noord-Afrikaanse muziektraditie: dhil, raml, asbihan,sika, muhayyir, mazmoum, rasd, maya, asbiaïn, iraq, hsaïne en nawa.
De muzikanten voeren elke couplet uit in de bijhorende modus. Ze sluiten af met de beginmodus “dhil”, als een cyclus. Ze kiezen voor een afwisseling tussen vocale en instrumentale improvisaties waarin elke modus duidelijk naar voren komt, met de grootste aandacht en gevoel voor de subtiele transities tussen de verschillende modi.
We gaan luisteren naar twee prachtige uitvoeringen door twee meesters van de Malouf traditie uit de stad Constantine in Algerije:
de eerste is een historische opname van Sjeich Raymond (o.1961). De tweede uitvoering is van Salim Fergani (de zoon en opvolger van de meester Hadj Mohammed Tahar Fergani). Salim geeft een veel langere interpretatie waar hij het oorspronkelijke gedicht aanvult met andere gedichten. We sluiten het programma af met een uitvoering van een suite uit de Malouf traditie.
Playlist:
– ‘Djessa Errahaoui’ (een historische opname) door Cheikh Raymond, Concert Public de Malouf Universite Populaire de Constantine 1954 Vol.II) Al-sur CD ALCD 134……. 14:56
Cheikh Raymond Leyris (ud, zang), Gaston Ghrenassia (later bekend als Enrico Macias) (gitaar), Sylvain Ghrenassia (altviool), Abdel Hmid Benkartousa (fluit), Nathan Bentari (darabouka, drum), Haim Benbala (tar), Larbi Belmari, Abdelhak Benabes (nahrat, percussie).
– ‘La noria de los modos’ door Salim Fergani en ensemble, Pneuma CD PN890… 70.04
(Salim Fergani zang, ‘ud), Yusef Bounas (Djuwaq, fhal, fluit) Nabil Taleb (viool) Bashir Ghouli (tar, tambourin) en Khaled Smair (darbouka, drum)
– ‘Nouba Sika’ (Çika) Orchestre Constantinois) orchest de konstantin olv Taoufik Bestandji (kwithra, zang), Mourad Fergani (gitaar), Abdi Hmidou (fluit) en de qanun speler Lakhal Belhaddad. Al-sur CD ALCD-150…… 30.00
