Sanssouci

Spanje en Portugal ontsnappen vaak aan de aandacht van de rest van Europa. Het Iberisch Schiereiland heeft nooit vooropgelopen in de muziekgeschiedenis zoals Duitsland, Italië en Frankrijk dat (afwisselend) wel deden. In tegenstelling tot de literatuur en de schilderkunst heeft Spanje vooral trends gevolgd en niet gezet.

Maar dat wil niet zeggen dat er niets te beleven viel. Spanje en Portugal waren dankzij hun koloniën schatrijk. Kerk en koning wilden dat maar al te graag tonen. (Dat deden ze trouwens ook in de koloniën zelf – dit is zeker voer voor een volgende Sanssouci!) Er werd dan ook niet zuinig gedaan bij het aantrekken van componisten uit het buitenland. Zo waren Spanjaarden en Portugezen ook in de klassieke periode uitstekend op de hoogte van de nieuwste muzikale modes.

In dit concert horen we een Catalaan, een Portugees en een import-Spanjaard. Carlos (of Carles) Baguer (1768-1808) schreef diverse symfonieën die sterk doen denken aan de Mannheimse en Weense meesters. Een handjevol daarvan werd rond 2000 op de plaat gezet in de Contemporaries of Mozart-serie. U hoort vandaag de dertiende. Daarna gaan we naar Portugal, waar we João Domingos Bomtempo (1775-1842) aantreffen. Van hem horen we een charmant Klavierkwintet in Es.

De inspiratie om zoiets als een klavierkwintet te schrijven haalde Bomtempo waarschijnlijk van Luigi Boccherini. Deze geboren Luccaan verhuisde in 1768 naar Madrid en bleef er de rest van zijn leven actief. Hij schreef een groot aantal kwintetten waarin het strijkkwartet samen speelt met een ander instrument. Soms is het de piano, maar hij schreef ook strijkkwintetten (waarin het kwartet samen speelt met een extra cello, Boccherini’s eigen instrument), fluitkwintetten en … gitaarkwintetten. Boccherini was natuurlijk niet gek, en begreep dat de Spanjaarden het prachtig vonden als een Italiaanse meester hun nationale instrument serieus nam. In Boccherini’s gitaarkwintetten heeft dit instrument meestal “internationale stijl” te spelen, maar af en toe komt de Spaanse folklore om de hoek kijken. In het slotdeel van het Vierde gitaarkwintet in D duikt de componist er zelfs met volle overgave in. We horen een heuse fandango. De castagnetten kunnen uit de kast worden gehaald!

Afspeellijst

1. Carlos Baguer – Symfonie nr. 13 in Es
2. João Domingos Bomptempo – Pianokwintet in Es opus 16
3. Luigi Boccherini – Gitaarkwintet nr. 4 in D, G. 448

Uitvoerenden

London Mozart Players o.l.v. Matthias Bamert (1)

Kodály Kwartet; Imre Roman (piano) (2)

Minguett Kwartet; Friedemann Wuttke (gitaar) (3)