za 21 dec 2024, 17:00 uur – House of Hard Bop.
Onlangs overleed drummer Roy Haynes, op 99-jarige leeftijd. Hij begon als professional in de jaren ’40, speelde met Lester Young, Bud Powell, Charlie Parker, Thelonious Monk, John Coltrane, Pat Metheny (“Roy is my Number One Hero on Earth.”) en bleef actief tot in de 21e eeuw. Stilistisch groeide hij mee in de jazzontwikkelingen – beginnend in swing, en via bop eindigend in fusion. Maar hard bop stond op nummer één. Evenals Art Blakey verzamelde hij op latere leeftijd jongere generaties muzikanten om zich heen.
In 2001 verscheen het album Birds of a Feather: A Tribute to Charlie Parker.*) Dat leverde een Grammy nomination op voor Best Jazz Instrumental Album.
Tribute is een veel voorkomend verschijnsel in de jazz. Een eerbetoon aan een gewaardeerde, vaak reeds overleden muzikant/componist. Zo verscheen in 2005 Monk’s Casino, waarop de Duitse pianist Alexander von Schlippenbach in een kwintetbezetting zijn interpretatie vastlegde van maar liefst álle – meer dan 55 – composities van Thelonious Monk. Tributers zetten een en ander wel naar hun eigen hand.
Parkers Diverse opent het feest. Het A-deel van de song form wordt 100% eenstemmig geëxposeerd, inclusief bas, én drums. Het melodische thema krijgt daarmee alle aandacht, en de bridge meer profiel.
Het daarop volgende Ah-Leu-Cha begint juist polyfoon, melodisch meerstemmig. De bridge is voor de solerende drummer.
Musiceren is variëren.
In 1950 stond een kwintet onder leiding van Charlie Parker in de St. Nicholas Arena. Roy Haynes aan de drums. Een kwalitatief bijzonder slechte, amateuristische opname van dit live optreden kwam als Bird at St. Nick’s op de markt. Eén van de vastgelegde stukken is Parkers Now’s the Time **).
Deze compositie wordt door het Roy Haynes kwintet totaal uit elkaar getrokken. Fragmentarisch komen de bekende motieven en korte frasen voorbij. Geen akkoordenschema. Één grondtoon, F. Dit is geen 1950 maar 2001. Spannend, van begin tot eind. Maximale groupiness. En wat horen we aan het eind? The Time!
U hoort in totaal 10 stukken van Birds of a Feather – naast de Parkercomposities ook werk van ‘verwante’ componisten. Gerry Mulligan, Cole Porter, Billy Reid en Vernon Duke.
Kenny Garrett – altsax
Roy Hargrove – trompet
Dave Holland – bas
David Kikoski – piano
Roy Haynes – drums
Zie de aankondiging in de Gids
House of Hard Bop – Eric Ineke
*) Birds of a feather flock together = “soort zoekt soort”
**) Now’s the Time
Deze compositie van Parker is een van zijn ‘eenvoudiger’ stukken. Een blues, gebaseerd op een riff – een herhaald motief. Maar wat een uitgekiende perfectie binnen die 12 maten! Het viertonige openingsmotief, met slechts één ritmische figuur, beslaat drie tellen binnen maat 1. In maat 2 volgt de herhaling. In de maten 3 en 4 wordt dit doorgezet, maar zónder de rust op de 4e tel van maat 3. Dat helpt de zaak verder op gang. Maat 5 herneemt het motief, maar komt met een verrassende, lage toon op de drieënhalfde tel; ook een ritmisch verrassend moment. In maat 6 hetzelfde, de lage toon schuift nu omhoog: een intensiverend effect dat een schijnbare tweestemmigheid creëert. Maat 7 en 8 nemen even gas terug met een herhaling van de maten 3 en 4. In de vier slotmaten volgt de ontlading, melodisch toch eindigend op een spanningstoon: de in de bop gekoesterde tritonus – de verminderde kwint ten opzichte van de grondtoon.
