Op zondag 19 mei debuteert in ’s-Hertogenbosch The Next Ensemble met het concert ‘Et Exspecto’. Het ensemble werd opgericht door fluitiste/dirigente Vera Hofman (1982). Het werk ‘Et Exspecto Resurrectionem Mortuorum’ van componist Olivier Messiaen staat centraal, en de Concertzender gaat er opnamen maken. Een gesprek met Vera Hofman.
Wie is Vera Hofman? Voor wat voor muziek sta jij?
‘Ik geboren in een vrolijk en druk gezin, waar muziek een belangrijk onderdeel was van het dagelijks leven. Dat deze combinatie centraal komt te staan in mijn leven als musicus, is dan ook niet verwonderlijk. Ik ben gefascineerd door de verbindende kracht die ik ervaar als mensen samen musiceren, of samen naar muziek luisteren. Het is een hogere, universele vorm van communicatie. Dit verklaart denk ik mijn keuze om naast uitvoerend fluitist en componist ook als dirigent te musiceren. Graag maak ik muziek die mensen raakt.’
Het concert is het debuut van The Next Ensemble. Wat is het voor een gezelschap?
‘Het woord “ensemble” geeft iets aan over het eigenzinnige karakter, in tegenstelling tot “orkest”. Ik heb The Next Ensemble opgericht om nieuwe verbindingen te leggen tussen makers, uitvoerders en publiek anno nu. The Next Ensemble werkt samen met niet-alledaagse componisten om een nieuw klankpalet te ontwikkelen. De in wisselende bezettingen optredende musici willen zich bij uitstek profileren als een flexibel opererend ensemble voor muziekmakers en muziekliefhebbers. Het ensemble dient hierbij als instrument voor de makers, waarbij de instrumentatie en bezetting een variabele is. The Next Ensemble koppelt inspirerende Nederlandse makers aan een mentorshipmet artiesten als Sigur Rós, David Lang en Brian Eno.’
Je bent zowel fluitist als dirigent. Wat voegt het dirigentschap toe aan jouw muzikale praktijk?
‘De verbindende kracht van muziek heeft mij gedreven om op de bok te gaan staan. Zodra een orkest muziek maakt, worden alle individuele problemen aan de kant gezet om een gezamenlijk resultaat te boeken. Dit proces zorgt voor een bijzonder groepsgevoel, waarin je even alles mag vergeten. Als orkestlid, maar ook als toehoorder.’
Vertel eens over dit concert?
‘Het werk “Et Exspecto Resurrectionem Mortuorum” van Messiaen stond al een tijd op mijn verlanglijstje om te gaan dirigeren. De thematiek – herdenking van alle oorlogsslachtoffers van beide wereldoorlogen en wederopstanding – vind ik erg spannend en trekt me ontzettend aan. Dat is de leidraad van de avond. Audiokunstenaar Hans Timmermans zal de opnames van Messiaen gebruiken om live een antwoord te maken op Messiaen en zelf heb ik een sfeerimpressie gecomponeerd, gebaseerd op een gedicht van Messiaens moeder.’
Wat is de actualiteit of betekenis van dit werk?
‘Mei is de herdenkingsmaand. In Europa herdenken we de Tweede Wereldoorlog, in de hoop dat we deze verschrikkelijke tijden nooit meer hoeven mee te maken. Maar, de recente ontwikkelingen in de wereld stemmen mij niet hoopvol. Daarom heb ik gekozen voor deze indrukwekkende compositie van Olivier Messiaen. Hij heeft het werk geschreven in opdracht van de Franse overheid om alle slachtoffers van de twee wereldoorlogen te herdenken. Messiaen heeft zelf een concentratiekamp overleefd en verklankt in dit werk op compleet eigen wijze de hel op aarde. Toch hoor ik veel hoop in de compositie. Nog altijd fladderen de vogeltjes rond en is hij ervan overtuigd dat er ooit een dag komt waarop alle doden weer opstaan. Als iemand met zo’n bagage nog hoop kan hebben, dan moeten wij deze positieve verwachting ook opbrengen voor de toekomst. Echter, deze verhalen zullen steeds weer opnieuw verteld moeten worden, om er voor te zorgen dat het thema actueel blijft en we oorlog hopelijk nooit hoeven mee te maken.’
En je eigen stuk, getiteld ‘Musique’?
‘Tijdens de zoektocht naar de achtergronden van Messiaen kwam ik op het pad van zijn moeder, de Franse dichteres Cécile Sauvage (1883-1927). De moeder is vaak een sleutelpersoon in iemands leven. Sauvage wordt ook wel “dichteres van het moederschap” genoemd. Haar poëzie is gewijd aan geluk, de vreugde van het moederschap en de eenvoud van de natuur. Over haar wordt gezegd dat zij haar kinderen Alain en Olivier opvoedde “in een feeërieke context”. Haar liefde voor de natuur heeft ze waarschijnlijk overgedragen aan Olivier: in zijn werken vinden we vaak de geluiden van vogeltjes terug, zo ook in Et Exspecto Resurrectionem Mortuorum. Haar gedicht dient als inspiratie voor de compositie met houtblazers, hoorns en zes slagwerkers. Ik vind het mooi om een licht te laten schijnen op de opvatting van Cécile Sauvage over muziek. Ze heeft hieraan, in tegenstelling tot het suikerzoete gedicht, haar eigen accenten gegeven.’
Het derde stuk dat jullie brengen is ‘Answering Messiaens awaiting’ door Hans Timmermans.
‘Componist en muzikant Hans Timmermans (1968) heeft zich gespecialiseerd in geïmproviseerde elektronische muziek. Als studio-eigenaar produceerde hij ruim honderd cd’s in uiteenlopende genres. Hij schreef voor en speelde in verschillende bands die optraden in het voorprogramma van de Red Hot Chili Peppers, Atari Teenage Riot en Ministery. ‘Zijn’ bands stonden op Lowlands, Dance Valley, Detroit Electronic Music Festival, Oppikoppi (Zuid-Afrika), Trans Europ Halls (Kopenhagen), Mind the Gap (Belgie & Nederland) en Heineken Crossover Awards. Zijn autonome werk kenmerkt zich door twee extremen: rust en energie. Binnen deze twee extremen is alles mogelijk. In zijn soloproject Budha Buildingstaat vooral rust op de voorgrond. De muziek die hij voor de bands schrijft heeft energie als kern. Ik heb hem gevraagd een reactie te maken op “Et exspecto resurrectionem mortuorum”. In zijn improvisatie maakt hij gebruik van een geluidsopname van dit stuk, opgenomen door de Concertzender en gespeeld door de Next Ensemble.’
Wat voor zaal is het Jheronimus Bosch Art Center?
‘Het is een prachtige kerk die omgebouwd is tot museum waarin replica’s hangen van Jheronimus Bosch. Dit weidse gebouw heeft de perfecte akoestiek om een werk als “Et exspecto” te kunnen uitvoeren. Het gebouw en de indrukwekkende muziek zal er voor zorgen dat het publiek een avond zal beleven die ze nooit meer zullen vergeten. Het concert is eenmalig. Geïnteresseerden hebben maar één keer de kans om het programma live te horen.’
Wat is je ervaring met radio? Word je regelmatig uitgezonden?
‘Ik kom regelmatig in de media in de Benelux. Vorige week bijvoorbeeld, was ik te beluisteren in een nieuwsitem van het 8 uur journaal in Luxemburg en deze week ben ik in het nieuws bij Omroep Brabant en het Brabants Dagblad. Op 19 augustus zal de Concertzender een live opname van duo The Hair afspelen.’
Door: Lucie Th. Vermij
The Next Ensemble met het concert ‘Et Exspecto’
Datum: zondag 19 mei 2019 – 19.30u
Plaats: Jheronimus Bosch Art Center, Jeroen Boschplein 2, 5211 ML ‘s-Hertogenbosch.
Kaarten à € 21 zijn te koop via Theater aan de Parade
